Συνέπεσε αυτή την περίοδο που κυκλοφόρει το βιβλίο «Ιθάκη» του Αλέξη Τσίπρα να διαβάσω το άρθρο της Λίλιθ Βερστρίνγκε κορυφαίου ηγετικού στελέχους των Podemos («Μπορούμε») στο αριστερό περιοδικό 

Equator*(https://www.equator.org/articles/farewell-to podemos?utm_source=chatgpt.com) 

για την άνοδο και την πτώση του αριστερού αυτού σχήματος. 

Η Βερστρίνγκε δεν καταφεύγει σε χαρακτηρισμούς ή αφηγήσεις για να εξηγήσει, αλλά αναλύει πολιτικά.

Θυμήθηκα την φωτογραφία του Αλέξη  Τσίπρα με τον Πάμπλο  Ιγκλέσιας το 2014.

Πέρα από το περιεχόμενο, θεωρώ επίσης ότι ένα βιβλίο που γράφεται από έναν πρώην πρόεδρο ενός κόμματος και πρώην πρωθυπουργό παρά αφηγηματικό ύφος αποτελεί ένα πολιτικό κείμενο που χρήζει περισσότερης μελέτης, μελέτης σε βάθος. Μελέτη επίσης  χρειάζεται και έπρεπε να έχει γίνει για την άνοδο και πτώση των Podemos και του ΣΥΡΙΖΑ από το 2012έως το2023

Ισπανία και Ελλάδα, δυο χώρες της Μεσογείου και της ΕΕ μπαίνουν στην χρηματοπιστωτική κρίση με λιτότητα και διαφθορά. Την χρονική περίοδο της έναρξης της χρηματοπιστωτικής κρίσης 2008 και μετέπειτα, κάνουν την εμφάνιση τους σε Ισπανία και Ελλάδα δύο αριστερά ριζοσπαστικά κινήματα, με φόντο την ανάληψη σε χώρες της Λατινικής Αμερικής της διακυβέρνησης αρκετών χωρών από κινήματα προοδευτικά αριστερά, σοσιαλιστικά.   

Τα χρόνια της παγκόσμιας κρίσης , η απογοήτευση από την κρίση, τη λιτότητα, τις κοινωνικές ανισότητες, αλλά και ο θυμός για τη στασιμότητα,  γέννησαν ένα μεγάλο ευρωπαϊκό κύμα αριστερού ριζοσπαστισμού. Σχήματα όπως το Podemos στην Ισπανία και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα δεν ήταν απλώς πολιτικά κόμματα. Υπήρξαν σύμβολα ελπίδας, εργαλεία κοινωνικής κινητοποίησης, όνειρο ρήξης με τα μονοπώλια εξουσίας και πολιτικής διαφθοράς.

Όμως, όταν τα «κινήματα της οργής» μετατρέπονται σε «κόμματα εξουσίας», η δοκιμασία είναι σκληρή  και ο κίνδυνος της αποξένωσης μεγάλος. Η συνέντευξη και αποχώρηση της Βερστρίνγκε από το Podemos φέρνει στο φως όσα «δεν έπρεπε να ξεχαστούν» για όσους οραματίζονται μια εναλλακτική αριστερή πορεία. Και για μας στην Ελλάδα είναι μια πολύτιμη προειδοποίηση για το μέλλον.

Μελετώντας προσεκτικά την συνέντευξη της Βερστρίνγκε, διαπιστώνει κανείς, ορισμένες ομοιότητες ανάμεσα στα δυο αυτά κινήματα. Ομοιότητες σε λάθη στρατηγικής στην πολιτική τους πορεία αλλά και στον οργανωτικό σχεδιασμό τους, που αποκτούν βαρύτερη σημασία όταν παρουσιάζονται, μετά την διάλυση τους, από ανθρώπους που πήραν μέρος σε αυτή την πορεία. Όχι για να λιθοβολήσουν τις ηγετικές τους προσωπικότητες, αλλά σαν είδος διδακτικής αυτογνωσίας και αυτοκριτικής για το μέλλον και την ιστορία.

Η πτώση των ελπίδων: όσα μαθαίνουμε από την κρίση του Podemos 

Η Βερστρίνγκε αποχώρησε από το Podemos γιατί, όπως εξηγεί, το κόμμα σταδιακά έχασε την ουσία και την οργανωτική του υπόσταση. Καταγγέλλει ότι «από το 2020 η βασική εμπειρία ήταν μια πολιτική χωρίς πραγματικό διάλογο και με διαρκή παράνοια εσωτερικών εχθρών». Σημαντικό είναι πως σύμφωνα με την ίδια, το Podemos σταμάτησε να «μιλάει στον κόσμο». Αντί να παλεύει για τα συμφέροντα των πολιτών, όπως υποσχόταν όταν ξεκίνησε, το κόμμα επέλεξε μια στάση αμιγώς αντιπολιτευτική, αρνούμενο οποιαδήποτε πρόταση του κυβερνητικού εταίρου. 

Το τελικό συμπέρασμά της είναι σκληρό. Το Podemos «ποτέ δεν ήθελε να γίνει πραγματικό κόμμα», αλλά ένα «online κόμμα», με επικέντρωση στην εικόνα, την επικοινωνία και την συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια λίγων με πλήρη εγκατάλειψη της κομματικής βάσης και των τοπικών δομών. 

Αυτή η εξέλιξη, καθώς επιμένει η Βερστρίνγκε,  οδήγησε σε απαξίωση, εσωστρέφεια, έλλειμμα εμπιστοσύνης και τελικά στην αποχώρησή της. 

Μήπως  όλα αυτά μας θυμίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ; 

Κίνημα οργής, ταχύ προβιβασμός, αδυναμία θεσμοποίησης

Όπως και το Podemos στην Ισπανία, έτσι και ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκε γρήγορα, αξιοποιώντας  την πολιτική και κοινωνική απογοήτευση, την κρίση και την ανάγκη των πολιτών για αλλαγή.

1. Όμως, όπως υποστηρίζει η Βερστρίνγκε για τους Podemos, μια τέτοια γρήγορη “έκρηξη” χωρίς σοβαρή οργανωτική δομή, χωρίς θεμελιώδη δομή βάσης, χωρίς σταθερή σύνδεση με την κοινωνία, εύκολα φθείρεται.
2. Η μετάβαση από “κίνημα” σε “κόμμα της εξουσίας” και η απογοήτευση

Όπως το Podemos όταν μπήκε σε κυβέρνηση είδε την οργανωτική του βάση να διαλύεται και την ιδεολογική ενσυναίσθηση να εξασθενεί, έτσι και ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά από κυβερνητική εμπειρία και μακρά διακυβέρνηση, έχασε την επαφή με την κοινωνία, ειδικά όταν οι πολιτικές πράξεις συγκρούονται με τις προσδοκίες.

3. Ανάγκη για δομημένη, συλλογική πολιτική, όχι ηγεμονισμούς και

 προσωπολατρίες
Η Βερστρίνγκε καταγγέλλει ότι στο Podemos η εξουσία συγκεντρώθηκε σε λίγους, μείωση του διαλόγου, καταπίεση διαφορετικών φωνών, έλλειψη εσωκομματικής δημοκρατίας. Αυτή η εικόνα, το μοντέλο, εμφανίστηκε και στο  ΣΥΡΙΖΑ, που ξεκινάνε με μεγάλες προσδοκίες και ισχυρή λαϊκή βάση, στη συνεχεία πυροδότησε απογοήτευση, αποστασιοποίησή και διάλυση εμπιστοσύνης.

4. Η επικοινωνία ως αυτοσκοπός, σε βάρος της ουσίας

Η κρίση του Podemos, όπως περιγράφει η Βερστρίνγκε, είναι ταυτόχρονα κρίση στρατηγικής, ένα “κόμμα εικόνα”, που παίζει στην τηλεόραση, στα social

media, στην αντιπαράθεση και όχι στην καθημερινή πολιτική δουλειά με  πολίτες, για την αποτελεσματική πολιτική και την κοινωνική παρέμβαση. 

Και ο ΣΥΡΙΖΑ επιλέξει την ίδια οδό προσπαθούσε εναγώνιος να επενδύσει στην επικοινωνία και όχι στην ουσία, έτσι το πολιτικό κεφάλαιο που κέρδισε χάθηκε.

 

Τι μπορεί (και πρέπει) να σημαίνει για μας  ως κοινωνία και πολιτική κοινότητα

• Η εμπειρία του Podemos  όπως μεταφέρεται από την Βερστρίνγκε  λειτουργεί σαν προειδοποίηση. Τα αριστερά κόμματα δεν είναι brands, αγορές ή πλατφόρμες· είναι θεσμοί που χρειάζονται δομή, δημοκρατία μέσα τους, σύνδεση με τους πολίτες.
• Για να υπάρξει πραγματική αριστερή ρεαλιστική προοπτική, χρειάζεται να γίνει δουλειά όχι μόνο στην κορυφή, αλλά στη βάση. Να ανοίξουν οι δομές, να υπάρξει συμμετοχή, διάλογος, συλλογική λογοδοσία.
• Η πολιτική δεν είναι παράσταση ούτε επικοινωνιακό παιχνίδι. Είναι καθημερινός αγώνας για δικαιοσύνη, ισότητα, κοινωνική συνοχή. Τα κόμματα που ξεχνούν αυτόν τον στόχο και ζουν για την εικόνα, γρήγορα εξαντλούν την αξία τους — και την εμπιστοσύνη των ανθρώπων.

Γιατί η μαρτυρία της Βερστρίνγκε αξίζει προσοχή

Η Βερστρίνγκε δεν αποχώρησε λόγω προσωπικής «διάλυσης» ή αποθάρρυνσης μόνο. Αποχώρησε γιατί είδε  από μέσα  πως το ιδρυτικό όραμα ενός κόμματος της σύγχρονης αριστεράς, για κοινωνική δικαιοσύνη και αλλαγή, εγκαταλείφθηκε. Η εσωστρέφεια, η συγκεντρωτική ηγεσία, η πολιτική της εικόνας και η απομάκρυνση από τους ανθρώπους αποδείχθηκαν φονικές για το εγχείρημα. Αν οποιοδήποτε αριστερό προοδευτικό κόμμα στην Ελλάδα  δεν πάρει αυτό το μάθημα στα σοβαρά, κινδυνεύει να επαναλάβει τα ίδια λάθη. Πρέπει να δούμε πολιτικά όχι ως marketing και επικοινωνία, αλλά ως πράξη συλλογικής ευθύνης, δομικής συμμετοχής και πραγματικής σύνδεσης με την κοινωνία.

Από την υπόσχεση στην απογοήτευση:

Τι μας διδάσκει η κρίση των Podemos και ποιο είναι το μέλλον της ελληνικής Αριστεράς

Τα τελευταία δώδεκα χρόνια ζήσαμε στην Ευρώπη ένα σπάνιο πολιτικό κύμα· μια μαζική απαίτηση για ρήξη, κοινωνική δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια, έξοδο από λιτότητα και υλική ασφάλεια. Το Podemos στην Ισπανία και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα υπήρξαν οι δύο μεγαλύτεροι φορείς αυτής της ριζοσπαστικής προσδοκίας. Σήμερα δέκα χρόνια μετά, και τα δύο εγχειρήματα μοιάζουν καταϊδρωμένα, κουρασμένα, τραυματισμένα από την ίδια τους την ιστορία.

Η συνέντευξη της Λιλιτθ Βερστρίνγκε, κεντρικής φυσιογνωμίας του Podemos, μας προσφέρει ένα κρίσιμο παράθυρο για να σκεφτούμε όχι μόνο τι πήγε στραβά στην Ισπανία, αλλά και τι διακυβεύεται στη χώρα μας.

Η Βερστρίνγκε περιγράφει ένα κόμμα που γεννήθηκε ως υπόσχεση και πέθανε ως άδειο κέλυφος. Ένα κόμμα που ξεκίνησε με τους από κάτω και κατέληξε να λειτουργεί πάνω από αυτούς.

Αυτό είναι το σημείο εκκίνησης της ανάλυσης.

1. Ταχύτητα ανόδου χωρίς θεμέλια

Η πολιτική ενθουσιασμού δεν χτίζει θεσμό

Podemos και ΣΥΡΙΖΑ μοιάζουν σε αυτό: γεννήθηκαν από οργή και απόγνωση. Η κοινωνία βρήκε σε αυτά όχι απλώς κομματική επιλογή, αλλά έξοδο κινδύνου. Γι’ αυτό και ανέβηκαν εκρηκτικά.

Όμως γρήγορη άνοδος χωρίς εσωτερικές δομές σημαίνει εύθραυστη επιβίωση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και οι Podemos, κατέκτησε εξουσία πριν προλάβει να χτίσει κόμμα.
Ήταν κινήματα, όχι οργανισμός  και τα κινήματα φθείρονται όταν γίνονται 

κρατικοί διαχειριστές.

Η Βερστρίνγκε μιλά για δυσαντιστοιχία ανάμεσα στο μέγεθος της κοινωνικής στήριξης και στο μικρό βάθος οργανωτικής ικανότητας.

Το ίδιο μπορούμε να δούμε και στην ελληνική περίπτωση

ένας πολιτικός σχηματισμός πολλαπλασιάστηκε εκλογικά, αλλά δεν μετατράπηκε ποτέ σε κοινωνικό θεσμό.

Και όταν ένα κόμμα δεν είναι θεσμός είναι πρόσκαιρη η άνοδος του.

2. Η κατάρρευση της εσωκομματικής δημοκρατίας

Από συλλογικό “εμείς” σε κλειστό “ελάχιστοι”

Η Βερστρίνγκε περιγράφει με ακρίβεια κάτι που θυμίζει ελληνική πραγματικότητα:

• Περιορισμός διαλόγου
• Δαιμονοποίηση διαφωνίας
• Εξουσία συγκεντρωμένη σε μικρό κύκλο

Όταν η πολιτική εξουσία γίνεται προσωπική ιδιοκτησία, η δημοκρατία αδειάζει.
Η Αριστερά, ιστορικά, γεννάται από συλλογικότητα, συνελεύσεις, συμμετοχή.
Αν μετατραπεί σε πυραμίδα εντολών, χάνει την ταυτότητά της.

Ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε παρόμοια καμπή. Δεν μπόρεσε να γίνει κόμμα ανοιχτό, πλουραλιστικό, συμμετοχικό, εγκλωβίστηκε σε διαδοχικές απολυταρχίες, σε προσωποπαγή μοντέλα ηγεσίας.

Τα παραδείγματα του Podemos μάς λένε καθαρά:

Κανένα ριζοσπαστικό κόμμα δεν αντέχει όταν περιορίζεται σε έναν αρχηγό.
Η συλλογικότητα δεν υποκαθίσταται,χωρίς αυτήν, όλα καταρρέουν.

3. Από την κοινωνία στα media

Η πολιτική γίνεται εικόνα, όχι πράξη

Η Βερστρίνγκε υπονοεί ότι το Podemos σταμάτησε να εργάζεται στην κοινωνία και άρχισε να υπάρχει στην οθόνη.

Press, Twitter, τηλεμαχίες,όχι κοινότητες, εργαζόμενοι, γειτονιές.

Αν ένα κόμμα ζει μόνο μέσα από τη ελάχιστη χρονική στιγμή της εικόνας, πεθαίνει όταν τα φώτα σβήσουν.

Η ίδια η Αριστερά στην Ελλάδα αντιμετωπίζει αυτό το δίλημμα:

Κόμμα δρόμου	Κόμμα τηλεόρασης
Αργό, δύσκολο, κουραστικό	Εύκολο, άμεσο, εντυπωσιακό
Ριζώνει	Εξαφανίζεται
Ακροατήριο από ανθρώπους	Ακροατήριο από likes

Αν η πολιτική μετατραπεί σε ελκυστικό όνομα, η κοινωνική της υπόσταση εξαφανίζεται.
Η δημοκρατία δεν ασκείται σε στούντιο.

4. Η μετάβαση στην εξουσία ως δοκιμασία

Η Αριστερά κρίνεται όχι όταν επαγγέλλεται, αλλά όταν κυβερνά

Η Βερστρίνγκε μιλά για έναν μεγάλο πόνο:

Εκεί που η Αριστερά υποσχέθηκε ρήξη, συχνά υλοποίησε διαχείριση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πλήρωσε ακριβά αυτή τη σύγκρουση μεταξύ προσδοκίας και πραγματικότητας. Οι πολίτες αισθάνθηκαν προδομένοι, όχι επειδή δεν έγιναν θαύματα, αλλά επειδή δεν αναμετρήθηκε με ειλικρίνεια με τα όριά του.

Η Αριστερά χάνει όταν προσποιείται ότι μπορεί τα πάντα.

Κερδίζει όταν λέει την αλήθεια για το τι μπορεί  και πώς.

5. Ποιο είναι το μάθημα;

Η Αριστερά του 21ου αιώνα αν δεν θέλει να πεθάνει, πρέπει να γίνει χειροπιαστή

Η συνέντευξη της Βερστρίνγκε δεν είναι μόνο παραίτηση, είναι καμπάνα.
Αν η ελληνική Αριστερά θέλει μέλλον, πρέπει:

Να ξαναβρεί τις οργανώσεις βάσης

Όχι followers αλλά ανθρώπους με συμμετοχή.

Να ανασυστήσει την εσωκομματική δημοκρατία

Ισχυρή ηγεσία ναι  αλλά όχι παντοκρατορία.

Να μιλήσει ξανά με τους ζωντανούς ανθρώπους

Όχι μόνο τηλεοπτικά πάνελ αλλά στους εργαζόμενοι, στους νέους, φτωχούς, τα νοικοκυριά.

Να αποκτήσει ρεαλιστικό πρόγραμμα εξουσίας

Όχι σύνθημα για χειροκρότημα αλλά σχέδιο για εφαρμογή.

Η Αριστερά που επιβιώνει δεν είναι η πιο ριζοσπαστική στα λόγια.

Είναι αυτή που αλλάζει πραγματικά τη ζωή των ανθρώπων.

 

Η αριστερά δεν μπορεί να γίνει μία «αριστερά ΜΚΟ»

Ο βολιβιανός πολιτικός και μαρξιστής διανοούμενος Αλβάρο Γκαρσία Λινέρα2,με μεγάλη πολιτική πείρα … Είχε πει εδώ και καιρό, η πολιτική ανατροπή είναι πετυχημένη,  όχι μόνο όταν αλλάζει η εκτελεστική εξουσία, αλλά και όταν διαφοροποιείται η κοινωνική προέλευση και το κοινωνικό περιεχόμενό της… «Έχουμε επανάσταση, όταν μεταβάλλεται η ταξική σύσταση των Κοινοβουλίων, όταν τροποποιείται ο δημοκρατικός τρόπος λήψης αποφάσεων... Έχουμε επανάσταση όταν η πειθαρχία, η συμβολική τάξη, η διδασκαλία στα εκπαιδευτικά κέντρα τροποποιούνται και μετασχηματίζονται», γράφει ο Λινέρα. Όταν έχουμε και πάλι τις ελίτ στην εξουσία δεν μπορεί να μιλάμε για αλλαγή. Δεν μπορεί να μιλάμε προπάντων για αλλαγή, όταν δεν αλλάζει ο πρακτικός καθημερινός πολιτισμός που διέπει τις σχέσεις, τη συμπεριφορά μας, τη ζωή μας, τον τρόπο που ενσωματώνουμε τους περιορισμούς και τους επιβεβλημένους κανόνες. Δεν έχουμε αλλαγή όταν δεν αλλάζει ο τρόπος σκέψης μας, όταν δεν ενισχύονται οι αρχές και οι χαρές της συλλογικότητας, του κοινοτισμού, της αυτοδιαχείρισης. Για να συμβεί, λοιπόν, η αλλαγή απαιτούνται λαϊκά κινήματα, που δεν θα λειτουργούν σαν αποστειρωμένες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, αλλά θα αναπτύσσουν την «ποίησή» τους μέσα στην πολιτική Πράξη, με τη δημιουργία νέων σχέσεων και τρόπων, με την αλλαγή ολόκληρου του τρόπου ζωής, την αλλαγή του συσχετισμού των αξιών και την επιστροφή στο Εμείς και την συν-πάθεια αλλά και την απομείωση των ναρκισσισμών και της Εγω-πάθειας. Αυτά σημαίνουν τη δημιουργία ενός νέου πολιτισμού, στον οποίο θα εντάσσεται η πολιτική και αντιστρόφως.» Η αριστερά δεν μπορεί να γίνει μία «αριστερά των ΜΚΟ» ούτε να παίζει στο γήπεδο της δεξιάς, δηλαδή στο πεδίο των ΜΜΕ όπου κυριαρχεί ο δεξιός λόγος των οργανικών διανοουμένων της συντήρησης….

Τελικό συμπέρασμα

Η Βερστρίνγκε μάς λέει ότι το Podemos δεν ηττήθηκε από τους αντιπάλους του.
Ηττήθηκε από τον εαυτό του.

Ο ΣΥΡΙΖΑ,  και ευρύτερα η ελληνική Αριστερά,  βρέθηκε στο ίδιο σταυροδρόμι.
Δυστυχώς δεν μετατράπηκε σε κόμμα κοινωνίας, δημοκρατίας και πράξης,

έγινε και αυτός μια υπενθύμιση όσων χάθηκαν.

Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται εκτός αν οι άνθρωποι επιμένουν να τη μιμούνται.

 

1 Η Λίλιθ Βερστρίνγκε Ρεβουέλτα (γεννημένη στις 7 Ιουλίου 1992) [ 1 ] είναι Ισπανίδα πρώην πολιτικός. Κόρη του Χόρχε Βερστρίνγκε , με τον οποίο ήταν μέλος των Podemos , υπηρέτησε στο Κογκρέσο των Αντιπροσώπων για έξι μήνες έως τον Ιανουάριο του 2024 και ήταν Υπουργός Εξωτερικών για την Ατζέντα 2030 από τον Ιούλιο του 2022 έως τον Νοέμβριο του 2023.

Οικογένεια και εκπαίδευση

Η Βερστρίνγκε μεγάλωσε στη γειτονιά Φουέντε ντελ Μπέρο της περιοχής Σαλαμάνκα της Μαδρίτης. [ 3 ] Σπούδασε στο Γαλλικό Λύκειο της Μαδρίτης και στη συνέχεια σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο Ντιντερό του Παρισιού και ευρωπαϊκές σπουδές και διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι, ακολουθούμενη από μεταπτυχιακό δίπλωμα στις πολιτικές επιστήμες από το Πανεπιστήμιο Λούντβιχ Μαξιμιλιανό του Μονάχου . [ 3 ] Σύμφωνα με άρθρο του 2023 στην εφημερίδα El Nacional , μπορεί να μιλήσει ισπανικά, γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, πορτογαλικά και αραβικά. [ 3.

2, Ο Άλβαρο Μαρσέλο Γκαρσία Λινέρα (ισπαν. Álvaro Marcelo García Linera)Γεννήθηκε στις 19 Οκτωβρίου του 1962 στην Κοτσαμπάμπα. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο του Αγίου Αυγουστίνου και στη συνέχεια ξεκίνησε σπουδές στα μαθηματικά στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού, τις οποίες όμως δεν ολοκλήρωσε. Επιστρέφοντας στην πατρίδα του έγινε μέλος μιας σειράς πειραματικών κοινοτήτων από Μαρξιστές αυτόχθονες, με την ονομασία "Ayllus Rojos", που δραστηριοποιούνταν στα βορειοδυτικά της Βολιβίας. Όταν οι προσπάθειές του αυτές απέτυχαν, ο Γκαρσία Λινέρα στράφηκε προς την οργάνωση ενός αντάρτικου στρατού, με το όνομα Τούπακ Κατάρι (ισπ. Túpac Katari). Συνελήφθη ενώ έκανε ζημίες σε πύργους διανομής ηλεκτρικού ρεύματος σε αγροτική περιοχή της Λα Πας και φυλακίστηκε, ενώ του απαγγέλθηκαν και κατηγορίες για πρόκληση ταραχών και τρομοκρατία. Ενώ ήταν έγκλειστος στη φυλακή, σπούδασε Κοινωνιολογία. Έπειτα από την αποφυλάκισή του εργάστηκε ως καθηγητής πανεπιστημίου και έγινε γνωστός για την υποστήριξη των αριστερών πολιτικών κινημάτων στη Νότια Αμερική και των κινημάτων υπέρ των αυτοχθόνων (παρότι ο ίδιος είναι λευκός και προέρχεται από ανώτερη κοινωνική τάξη). Εξελέγη αντιπρόεδρος στις προεδρικές εκλογές του 2005. Ανέλαβε καθήκοντα στις 22 Ιανουαρίου του 2006, διαδεχόμενος τον Κάρλος Μέσα. Υποστήριξε θερμά την κρατικοποίηση της βιομηχανίας υδρογονάνθρακα της χώρας του.