Το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Π.Ε. Λακωνίας ενημερώνει τους παραγωγούς, γεωπόνους, συσκευαστές και εμπόρους νωπών φρούτων σχετικά με την παρουσία του εντόμου Bactrocera zonata (Εικόνα 1) σε περιοχή του Βορείου τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής.
Εικόνα 1 Ενήλικα του Bactrocera zonata (πηγή: EFSA)
To έντομο αποτελεί ενωσιακό επιβλαβή οργανισμό καραντίνας για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) σύμφωνα με το άρθρο 3 και το παράρτημα ΙΙ του Eκτελεστικού Kανονισμού (ΕΕ) 2019/2072, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 1 του Eκτελεστικού Kανονισμού (ΕΕ) 2019/1702 περιλαμβάνεται στον κατάλογο επιβλαβών οργανισμών προτεραιότητας της Ε.Ε. λόγω του σοβαρού δυνητικού οικονομικού, περιβαλλοντικού και κοινωνικού αντίκτυπου για το έδαφος της Ένωση.
Το Bactrocera zonata είναι ένα είδος πολυφάγο, που προσβάλλει πάνω από 50 καλλιεργούμενα και άγρια είδη φυτών, κυρίως αυτά με σαρκώδεις καρπούς. Μεταξύ αυτών η ροδακινιά, η γκουάβα και το μάνγκο αναφέρονται ως κύριοι ξενιστές του εν λόγω εντόμου. Επιπλέον, ο κατάλογος των ξενιστών του εντόμου περιλαμβάνει αρκετά είδη που έχουν οικονομική σημασία στην Ε.Ε.: Citrus spp. (συμπεριλαμβανομένων των πορτοκαλιών, γκρέιπφρουτ και μανταρινιών), Malus domestica (μήλο), Prunus armeniaca (βερίκοκο), Prunus persica (ροδάκινο και νεκταρίνι), Punica granatum (ρόδι), Ficus carica (σύκο) και Cydonia oblonga (κυδώνι).
Το έντομο είναι ενδημικό της τροπικής Ασίας και καταγράφηκε για πρώτη φορά στη Βεγγάλη της Ινδίας. Το είδος απαντάται σήμερα σε διάφορες χώρες της Νότιας και Νοτιοανατολικής Ασίας και έχει επεκτείνει τη γεωγραφική του εξάπλωση στις ξηρότερες κλιματικές περιοχές της Μέσης Ανατολής και της βόρειας Αφρικής. Στην Ευρώπη, άτομα του εντόμου έχουν ανιχνευτεί σε παγίδες σε αστικές περιοχές της Αυστρίας, στη Γαλλία, και την Ιταλία (Μιλάνο και Μπολόνια).
Παρόλο που το Bactrocera zonata είναι τροπικό είδος με καταγωγή από την τροπική νοτιοανατολική Ασία, αρκετά κλιματικά μοντέλα δείχνουν ότι οι νότιες περιοχές της ΕΕ περιλαμβάνουν ενδιαιτήματα που μπορεί να είναι κατάλληλα για την εγκατάσταση του.
Εισαγωγή του εντόμου σε νέες περιοχές είναι πιθανότερο να συμβεί μέσω της μεταφοράς μολυσμένων καρπών και μολυσμένου με νύμφες εδάφους.
Σε ότι αφορά τα συμπτώματα στους καρπούς (Εικόνα 2), τα νύγματα ωοτοκίας είναι συχνά ορατά στη φλούδα των προσβεβλημένων καρπών. Η ωοτοκία σε σκληρότερους καρπούς προκαλεί καστανές ουλές στην επιφάνεια του καρπού. Σε γενικές γραμμές τα συμπτώματα της προσβολής από το έντομο είναι παρόμοια με αυτά που προκαλεί η μύγα της Μεσογείου.
Η Υπηρεσία μας για την εφαρμογή του ετησίου επίσημου προγράμματος επισκοπήσεων των επιβλαβών οργανισμών καραντίνας Bactrocera spp. και σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Επισήμου Εργαστηρίου Αναφοράς, του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, έχει αναρτήσει παγίδες τύπου δέλτα με ελκυστικό methyl eugenol σε οπωρώνες εσπεριδοειδών για την παρακολούθηση του εντόμου και δεν έχει διαπιστωθεί στον νομό μας μέχρι σήμερα η παρουσία του. Για την πρόληψη της εισαγωγής, της εγκατάστασης και της διασποράς του απαιτείται η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων.
Εικόνα 2 Συμπτώματα προσβολής ροδάκινων από τον επιβλαβή οργανισμό Bactrocera zonata (πηγή: EFSA).