Ήταν Κυριακή, αρχές Μαΐου. Η μέρα της Μητέρας. Τα εγγόνια έτρεχαν στον κήπο, γελούσαν και της έδιναν λουλούδια. Εκείνη καθόταν κάτω από μια λεμονιά, σε μια μικρή ξύλινη καρέκλα, με την πλάτη γερμένη λίγο πίσω, το βλέμμα χαμένο κάπου στον ουρανό, κι ένα μαντήλι δεμένο σφιχτά στα μαλλιά της, σαν να μην ήθελε να ακούσει ποτέ άλλο κακό νέο.

Η γιαγιά Λο, όπως τη φώναζαν τα παιδιά της. Λάκαινα!                                                                                              

«Γιατί Λο, γιαγιά;» τη ρωτούσε συχνά ο μικρός ανήσυχος Γιώργος.

Έτσι με έλεγε ο Άγγελός μου, όταν ήταν μωρό. Δεν μπορούσε να πει “μαμά”. Κι έμεινε.»
Ο Άγγελος...
Ο πρωτότοκος. Εκείνος που ήρθε πρώτη φορά και της έμαθε τη λέξη “μαμά”. Στο ίδιο σημείο που τώρα καθόταν ακίνητη, κάποτε έτρεχε πίσω από τον Άγγελο, που κυλιόταν στο χώμα και της έφερνε χαμομήλια με το πρόσωπο γεμάτο σκόνη και ήλιο. 

Αυτός ο πρωτότοκος, ο Άγγελος, δεν ζούσε πια. Έφυγε ξαφνικά, ένα βράδυ με βροχή, σ' ένα τροχαίο, λίγο έξω απ’ την πόλη. Η γιαγιά Λο ήταν τότε 48. Την ίδια ηλικία που είχε η Παναγία, όταν είδε τον Υιό της να σταυρώνεται. Δεν μιλούσε γι’ αυτό συχνά. Αλλά στο βλέμμα της, έμενε πάντα εκείνη η σκιά του πόνου, εκείνη η σιωπή που μόνο οι μανάδες που έχουν χάσει παιδί καταλαβαίνουν.  

Είχε μαγειρέψει, είχε σερβίρει ένα πιάτο ζεστής σούπας και περίμενε με τις ώρες μέχρι να φανεί ο Άγγελος! Ούτε σκέφτηκε ποτέ, να φάει πρώτη, μόνη της! Δεν άγγιξε μπουκιά. Μπορεί να θέλει και άλλο φαγητό ο γιος, σκεφτόταν. Ήθελε όλα να είναι έτοιμα, το πιάτο να περιμένει τον Άγγελο και όχι το αντίθετο! Η αγωνία ξεγελούσε την ακοή της, πάνω από 10 φορές άκουσε το κλειδί στην πόρτα, αλλά ο ήχος ψεύτικος, ήταν της φαντασίας! Θα έρθει έλεγε μέσα της! Άλλο ένα ξενύχτι όπως εκείνα του πυρετού όταν ήταν μωρό ή και αργότερα όταν πήγε σχολείο και κόλλησε ιλαρά ή και πιο μετά όταν χειρουργήθηκε για σκωληκοειδίτιδα! Εκείνη ήταν σε όλα μαζί του! Θα έρθει μονολογούσε, πάντα έρχεται! Και η σιωπή αμετανόητη, σαν να μην ήθελε να γίνει ο ήχος των βημάτων του Άγγελου, αλλά να μαρτυρήσει ξαφνικά το κακό νέο! Κοίταζε το κουτάλι του ώρες ατέλειωτες!                                              

Όταν ήταν νέα, μόλις 16 χρονών, γέννησε τον Άγγελο. Την κοίταζαν οι γειτόνισσες με απορία – πώς θα τα καταφέρει; Κι όμως, τα κατάφερε. Παιδί μεγάλωνε παιδί! Δεν υπήρξε μέρα που να μην ήταν εκεί. Σαν να είχε μέσα της αόρατες μπαταρίες που ποτέ δεν τέλειωναν. Εκείνα τα φτερά της ανέμιζαν διαρκώς. Έπλενε, δούλευε στα χωράφια, μαγείρευε, ξενυχτούσε, καθάριζε, διάβαζε παραμύθια, έλεγε προσευχές. Έτρεχε στον γιατρό, έδινε την ψυχή της. Μια πληγή στο κορμί της θύμιζε το νεφρό που είχε δωρίσει στο παιδί της όταν χτύπησε με την μηχανή, όταν ήταν 25 χρονών! Το ρολόι δεν την προλάβαινε! Μεγάλωνε τρία παιδιά, φτωχικά σε ένα σπίτι 25 τετραγωνικά, εκεί που όλα ήταν στριμωγμένα, εκτός από την αγάπη!

Και κάθε φορά που ο Άγγελος πήγαινε κάπου, ακόμα και μεγάλος, περίμενε το τηλέφωνο:
«Μάνα, έφτασα.» Αυτή η απλή φράση την κρατούσε όρθια και έτρεχε αδιάκοπα. Δεν ήθελε να ακούει το παιδικό ς’ αγαπώ, της έφτανε που το παιδί της ήταν καλά!  Έκλεινε τα μάτια, έκανε τον σταυρό της, κι ευχαριστούσε τη Παναγία. Αυτή ήταν η δική της θεία προστασία. Η Παναγία, η μόνη που μπορούσε να καταλάβει τόσο βαθιά τον ρόλο της μάνας. Η μόνη που ήξερε πώς είναι να κοιτάς το παιδί σου και να βλέπεις μέσα του τον Θεό, αλλά και την απώλεια και την αιωνιότητα μαζί.

Τώρα που είχε γεράσει, τα υπόλοιπα παιδιά της, τη φώναζαν μάνα. Όχι μαμά. Το «μι» από το μαμά έγινε «νι» και το μαμά έγινε «μάνα», ένα γράμμα πιο μπροστά, δείγμα ότι σε λίγο η αλφαβήτα της ζωής τελειώνει!  Τελειώνει όμως ποτέ η μάνα? Η μάνα δεν φεύγει ποτέ. Απλώς αλλάζει όνομα. Γίνεται γιαγιά!

Της έφερναν λουλούδια, αλλά εκείνη δεν κρατούσε κανένα. Τα έδινε στα εγγόνια της. «Δώσ' το στη μαμά σου, παιδί μου. Αυτή το αξίζει σήμερα.» 

Κι όταν τα βράδια ερχόταν πάλι η σιωπή και όλοι έφευγαν, έμενε μόνη στη φυλακή της ανάσας της και κοίταζε τον ουρανό. Εκεί, κάπου ψηλά, έβλεπε το αγόρι της. Τον Άγγελο. Και φέτος, την Ημέρα της Μητέρας, ανάμεσα στα γέλια των παιδιών, νόμισε πως άκουσε τη φωνή του: “Μάνα, έφτασα.” Έκανε τον σταυρό της και χαμογέλασε. Έστω και για λίγο.» Και ψιθύριζε, τόσο χαμηλά, που μόνο η Παναγία την άκουγε:

«Σε ευχαριστώ που με έκανες μάνα.»

Όλες οι μάνες είχαν προχτές την τιμητική τους. Η δική μου μάνα, η μάνα των παιδιών μου, τις τιμώ όλες! Όμως ποιος θυμήθηκε εκείνες που ήταν μάνες και τώρα λέγονται «γιαγιάδες»; Ποιος θυμήθηκε εκείνες που δεν σταμάτησαν ούτε μια μέρα να ανησυχούν για τα παιδιά τους, ακόμα κι όταν τα παιδιά έγιναν 40 και 50 ετών; Εκείνες που ακόμα και τώρα, όταν βλέπουν τη νύφη τους κουρασμένη, λένε «άσε το μωρό σε μένα». Εκείνες που κρατούν το σπίτι ανοιχτό, το φαγητό ζεστό, και την ψυχή τους έτοιμη να δώσει ξανά ό,τι απέμεινε από τη νιότη τους; Αλήθεια ποια νιότη τους;

Κι όταν μια μέρα ο μικρός ανήσυχος Γιώργος πάει στην αυλή και δει ότι η καρέκλα κάτω απ’ τη λεμονιά έχει μείνει άδεια…Εκείνη η μυρωδιά της σούπας δεν θα υπάρχει πια. Τότε θα μυρίζει η λεμονιά, που τώρα δεν μυρίζει!
Όταν δεν υπάρχει πια η φωνή που έλεγε «έφαγες;»,
Όταν το τηλέφωνο δεν χτυπά στις 11 το βράδυ για να ρωτήσει «γύρισες;»,

Τότε θα μάθει…
Πως η πιο ηχηρή απουσία στον κόσμο…
Είναι η σιγή μιας μάνας!  

Είχα πάρα πολύ καιρό να γράψω …..Αφορμή για το σημερινό άρθρο είναι η παρότρυνση της αξιοσέβαστης κ. Ευαγγελίας Αλεξανδράκη (έχω την συγκατάθεση για τη δημοσιοποίηση του ονόματός της) ετών 94, που πρόσφατα γιόρτασε τα γενέθλιά της. Την είδα σαν μια αιώνια μητέρα, έξυπνη και όμορφη γυναίκα και της αφιερώνω το σημερινό κείμενο με αγάπη και εκτίμηση! Ελπίζω στα φετινά γενέθλιά της να της δώσω χαρά, αφού με διαβάσει και δει το όνομά της! Η ιστορία που περιγράφηκε ανωτέρω δεν είναι από τη δική της ζωή. Είναι η ιστορία πολλών γυναικών που σήκωσαν στα χέρια τους τα παιδιά τους και κράτησαν στον κόρφο τους τον πόνο της απώλειας. Μητέρες που υπέμειναν τα πάντα για τα παιδιά τους! Μητέρες που έγιναν γιαγιάδες. Μα δεν έπαψαν ποτέ να είναι μάνες!

Μέσα από TA μάτια των παιδιών ....

Μάνα ΤΟ ωραιότερο λουλούδι...ή 

Μάνα τόσο ισχυρή όσο 4 πύραυλοι μαζί...

Ταυτίστε την με ότι ΘΕΛΕΤΕ στη φαντασία σας .... αλλά μερικές φορές καμία φαντασία δεν την χωράει...! 

Γεώργιος Μουζόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός ΓΝ Λακωνίας – ΝΜ Σπάρτης.