Μαγαζιά  στη Σπάρτη υπήρξαν αμέτρητα στο παρελθόν, υπάρχουν πολλά στο παρόν και θα υπάρξουν, επίσης  αμέτρητα, στο μέλλον.

Κάποια απ’ αυτά, όμως, κατάφεραν, να μείνουν αλησμόνητα, γιατί χάρισαν στους Σπαρτιάτες της εποχής τους εμπειρίες, που ζυμώθηκαν με την ψυχή και το νου τους.

Δυο απ’ αυτά τα αξέχαστα καταστήματα, που όσοι τα γνώρισαν και τα  έζησαν τα διηγούνται ακόμα στις νεότερες γενιές ή πάντα τα θυμούνται στις κουβέντες που κάνουν για τα περασμένα της Σπάρτης, ήταν το «ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟΝ Brasilia» και το «ΚΑΦΕ-ΜΕΖΕΔΟΠΩΛΕΙΟ fast food  «Bugs Bunny».

Κατά σύμπτωση ΚΑΙ τα δύο ήταν γείτονες στο ανατολικό τμήμα της πλατείας από Ευαγγελιστρίας μέχρι Λυκούργου : 

Το «Brasilia» μεγάλο και διαμπερές, με όψεις προς την πλατεία και προς την Παλαιολόγου και το «Bugs Bunny» μικρό,  με όψη μόνο προς την πλατεία.

Το «Brasilia» το δημιούργησαν στα 1960, στη χρυσή εποχή των ζαχαροπλαστείων,  οι Αφοί Γιώργος και Αντώνης Μαυράκης, σερβιτόροι, έως τότε, στη Λέσχη, στο καφενείο του Ματάλα, στου Σμυρνιωτόπουλου κ.α . Και λέω «στη χρυσή εποχή των ζαχαροπλαστείων» γιατί, τότε, από τη δεκαετία του ’50 μέχρι ΚΑΙ εκείνη του ’70, ο τρόπος και οι συνήθειες ζωής των Ελλήνων ευνοούσαν τη λειτουργία των ζαχαροπλαστείων, αφού, στις γιορτές αλλά και τις Κυριακές και τις καθημερινές, το να πάει κάποιος μόνος ή με την παρέα του ή με την οικογένειά του για να φάει ένα ωραίο γλυκό ήταν κάτι απόλυτα συνηθισμένο και πρέπον ενώ το πλέον συνηθισμένο δώρο σε γιορτές ήταν ένα κουτί με πάστες ή μια υπέροχη τούρτα με τις κορδέλες της και το απαραίτητο μπιλιετάκι καρφιτσωμένο στο κουτί της,  με τις απαραίτητες εγκάρδιες ευχές. 

Γι’ αυτό κι έχουν μείνει στην ιστορία της Σπάρτης φημισμένα ζαχαροπλαστεία, στα οποία οι Σπαρτιάτες έζησαν ατέλειωτες γλυκές στιγμές (Ράπτη,  Καίσαρη,  Πλατή, Σαμπανίδη,  Διαμαντάκου,  ΛΕΣΧΗ, ΣΕΒΙΛΛΗ,  ΕΝΤΕΛΒΑΪΣ,   κ.α.). 

Φτωχόπαιδα και έντιμοι βιοπαλαιστές, οι αφοί Μαυράκη (από την Αναβρυτή ο πατέρας τους, από το Φιλήσι η μητέρα τους) συγκέντρωσαν τις οικονομίες χρόνων και χρόνων σκληρής δουλειάς  και αποφάσισαν να ανοίξουν τα φτερά τους, με ένα δικό τους ζαχαροπλαστείο, εκεί στην κεντρική πλατεία της Σπάρτης, στη θέση που μέχρι τότε λειτουργούσε η περίφημη «Μπιραρία - Ζαχαροπλαστείο ΣΜΥΡΝΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ», ένα μαγαζί προπολεμικό, που έγραψε κι αυτό τη δική του ιστορία στη Σπάρτη.

«Νουνός» του «Brasilia» ήταν ο Αντώνης Μαυράκης, ο οποίος όταν βρισκόταν στην Αθήνα σύχναζε  σε μια καφετέρια-ζαχαροπλαστείο με το όνομα «Brasilia» , στη Στοά Καλλιγά (Καραγεώργη Σερβίας και Σταδίου) και σκέφθηκε να δώσει το ίδιο όνομα και στο δικό τους ζαχαροπλαστείο στη Σπάρτη.

Δυο χρόνια νωρίτερα, στα 1958, οι δραστήριοι και διορατικοί Αφοί Μαυράκη, είχαν ανοίξει το επίσης περίφημο «Sparta Club», ένα πρωτοποριακό κατάστημα διασκέδασης και αναψυχής για την εποχή του, στη θέση του παλαιού και ιστορικού Καφενείου Ματάλα, στο ισόγειο της σημερινής Λέσχης Αξιωματικών. Το «Sparta Club» από το 1960 και μετά λειτούργησε για μερικά χρόνια παράλληλα με το «Brasilia» και άφησε έντονο αποτύπωμα στις σπαρτιατικές μνήμες ΚΑΙ για τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του ΚΑΙ για τους χορούς και  τις δεξιώσεις που φιλοξένησε επί σειράν ετών. Το «Sparta Club» έφερε, τότε, πραγματικά, έναν άλλο αέρα στη διασκέδαση και την ψυχαγωγία των Σπαρτιατών.

Το «ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ Brasilia» των Αφών Μαυράκη, λοιπόν, ήταν ένα κατάστημα της νέας εποχής των ζαχαροπλαστείων της Σπάρτης. Μεγάλο, άνετο, με αναπαυτικούς πολυτελείς καναπέδες και μπαμπού καρέκλες με μαξιλάρες (350 καρέκλες ανέπτυσσε στην ακμή του το «Brasilia» !!!) σύγχρονα επαγγελματικά ψυγεία και μηχανές του καφέ, μοντέρνος και ατμοσφαιρικός φωτισμός, φίνα διακόσμηση και φυσικά, πάνω απ’ όλα, τα εξαιρετικά γλυκά και τα παγωτά του «Brasilia», βγαλμένα από το εργαστήριο που διατηρούσε στο υπόγειο, γεύσεις γλυκύτατες από υλικά αγνά που έγιναν κλασικές  όπως το προφιτερόλ, η νουγκαντίνα, η σοκολατίνα, το σεράνο κ.α.  που όσοι είχαν την τύχη να τα δοκιμάσουν, τότε,  ακόμα διατηρούν την ανάμνηση της γεύσης, του αρώματος και της ποιότητάς τους. Οι αφοί Μαυράκη (όπως και ο Διαμαντάκος) έφερναν, για μια περίοδο, στο εργαστήριό τους (μη φειδόμενοι εξόδων και κόπων) διακεκριμένους Αθηναίους ζαχαροπλάστες ενώ αργότερα δούλεψαν στο εργαστήριο του «Brasilia» Σπαρτιάτες ζαχαροπλάστες που μετά, με την εμπειρία που απέκτησαν, εξελίχθηκαν σε σπουδαίους επαγγελματίες.

Όμως, δεν ήταν μόνο τα γλυκά, τα παγωτά και οι καφέδες του «Brasilia» που το έκαναν ξεχωριστό και μοναδικό. Πάνω απ’ όλα ήταν η προσωπικότητα, η συνέπεια, η εργατικότητα και ο επαγγελματισμός των Αφών Μαυράκη, οι οποίοι μετέτρεψαν το ζαχαροπλαστείο τους σε στέκι πραγματικό των Σπαρτιατών, σε πόλο έλξης των τουριστών και των επισκεπτών και σε τοπόσημο της Σπάρτης και κατάφεραν να συνδέσουν  το «Brasilia» με τη νεότερη ιστορία της πόλης, μπαίνοντας, συγχρόνως, και στο λεύκωμα των αναμνήσεων των Σπαρτιατών.

Τις πινακίδες του ζαχαροπλαστείου «Brasilia» τις είχε φιλοτεχνήσει, με την υψηλή τεχνική του, ο αξέχαστος ζωγράφος της Σπάρτης Βαγγελάκης Δημητρίου, ο οποίος είχε γράψει την επωνυμία «ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟΝ Brasilia», με μεγάλα, πλαγιαστά, καλλιτεχνικά γράμματα και δίπλα, για στολίδι, είχε ζωγραφίσει τη φιγούρα ενός Βραζιλιάνου με σομπρέρο, που έγινε  σήμα κατατεθέν του «Brasilia».

Η λέξη «ΤΕΛΟΣ» στην ιστορία του ζαχαροπλαστείου  «Brasilia» των αφών Γιώργου και Αντώνη Μαυράκη, γράφτηκε το 1980,  είκοσι ολόκληρα χρόνια από τότε που άνοιξε,  όταν το «Brasilia» πουλήθηκε και συνέχισε με άλλη ονομασία και διαφορετικές προδιαγραφές.

*Ευχαριστώ τον Αντώνη Μαυράκη, που με τις πληροφορίες του συμπλήρωσε τις προσωπικές μνήμες

-----///-----

Από την άλλη μεριά, το ΚΑΦΕ-ΜΕΖΕΔΟΠΩΛΕΙΟ fast food  «Bugs Bunny» λειτούργησε αρκετά αργότερα από το «Brasilia», όταν η κοινωνία έπαιρνε στροφή προς τα fast food (ελληνιστί «ταχυφαγεία»). Νέοι άνθρωποι οι ιδιοκτήτες του “ Bugs Bunny” έβαλαν σαν στόχο τους την γαστριμαργική ικανοποίηση των Σπαρτιατών, ιδιαίτερα των νέων, με ποικιλίες κρεατικών, σάντουιτς, μπέργκερ κλπ, που πραγματικά άφησαν εποχή και εξακολουθούν, ακόμα και σήμερα, να αποτελούν μέτρο σύγκρισης για το είδος αυτό του φαγητού.

Θυμάμαι, ότι σαν γονιός, δεν προλάβαινα να πηγαίνω, κάθε τόσο, στο “Bugs Bunny”, για παραγγελίες των γιων μου, ενώ, όταν βγαίναμε οικογενειακώς βόλτα στην πλατεία, στην ερώτηση «πού θα κάτσουμε τώρα;» η απάντηση, «εν χορώ», ήταν: «Στο “ Bugs Bunny”!!!».

Και σε περιπτώσεις φιλοξενίας φιλικών ή συγγενικών προσώπων η έξοδος για φαγητό στο “ Bugs Bunny”  ήταν εγγύηση  ΚΑΙ από πλευράς απόλυτης  ικανοποίησης των φιλοξενούμενων αλλά ΚΑΙ από οικονομικής.

(Η πινακίδα του “ Bugs Bunny” ήταν φωτεινή, είχε στην άκρη τον πασίγνωστο λαγό των κόμιξ, τον Μπαγκς Μπάννυ, με το αγαπημένο του καρότο στο χέρι και μπροστά του ήταν γραμμένη η επωνυμία του καταστήματος: 

«ΚΑΦΕ-ΜΕΖΕΔΟΠΩΛΕΙΟ fast food  “ Bugs Bunny”».)

Μακάρι, οι θρύλοι του «Brasilia» και του «Bugs Bunny» να γίνουν κίνητρο και παράδειγμα για τα σημερινά μαγαζιά της Σπάρτης, ώστε να αφήσουν και αυτά θετικό αποτύπωμα στην πορεία και τη ζωή της πόλης 

*Τις δημοσιευόμενες φωτογραφίες του «Brasilia» και του «Bugs Bunny» τις οφείλουμε σε τουρίστρια της εποχής εκείνης με το όνομα Penny, η οποία με τη φωτογραφική της μηχανή  αποτύπωσε τα καταστήματα αυτά και «ανέβασε» τις φωτογραφίες στην παγκοσμίου εμβέλειας ιστοσελίδα flickr.

Στη φωτογραφία, μάλιστα, του «Brasilia», η Penny έχει σημειώσει τα εξής:

«Yep, it's the Brasilia Zaharoplasteion ... a lovely pastry shop in Sparta.»

(Ναι, είναι το ζαχαροπλαστείο Brasilia ... ένα υπέροχο ζαχαροπλαστείο στη Σπάρτη.)

Σπάρτη 28-8-2024

Βαγγέλης Μητράκος