Του Γιώργου Λαμπίρη

Μία νέα κρίση καλείται να αντιμετωπίσει αυτή την περίοδο ο πρωτογενής τομέας και η αγροδιατροφική αλυσίδα, μία ακόμα από τις διαδοχικές, οι οποίες εκδηλώθηκαν τα τελευταία χρόνια τόσο στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, όσο και σε σημαντικές φυσικές καταστροφές όπως αυτές που προκάλεσαν ο "Ιανός” και ο "Daniel”. Η ευλογία, η οποία είναι μη μεταδοτική προς τον άνθρωπο, πλήττει αυτή την περίοδο τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και φέρνει νέα δεδομένα για την αγορά.

Με αυτά τα δεδομένα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αναβάθμισε τα μέτρα ασφαλείας, απαγορεύοντας τη μετακίνηση αιγοπροβάτων σε όλη την επικράτεια για δέκα ημέρες -μέτρο που αναμένεται να επιμηκυνθεί για τουλάχιστον ένα πενθήμερο ακόμα- προχωρώντας και στη διακοπή λειτουργίας των σφαγείων.

Το Capital.gr μίλησε με ανθρώπους της αγοράς, οι οποίοι κάνουν λόγο για μία εξαιρετικά επιζήμια συνθήκη κυρίως για τους κτηνοτρόφους, με ενδεχόμενη επίδραση και στις εξαγωγές κρέατος. Σε ό,τι αφορά την τυροκομική παραγωγή και ιδίως την παραγωγή φέτας, όπου το πρόβειο γάλα αποτελεί την κύρια πρώτη ύλη, εκτιμάται ότι δεν θα αυξηθούν οι τιμές, και ότι θα υπάρξει πτώση. 

Όπως αναφέρει στο Capital.gr ο Δρ Ιωάννης Καϊμακάμης, σύμβουλος επιχειρήσεων κλάδων ζωικής παραγωγής, "βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια πρωτόγνωρη κρίση στην ελληνική κτηνοτροφία, που απαιτεί προσεκτική και νηφάλια αντιμετώπιση. Σε τέτοιες δύσκολες στιγμές, όπου οι συνθήκες είναι απρόβλεπτες και κινούμαστε σε αχαρτογράφητα νερά, οφείλουμε να αποφεύγουμε τη διάδοση φημών, συνωμοσιολογιών και σκοπιμοτήτων που μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση”.

Οι επιπτώσεις στην παραγωγή και τις πωλήσεις στο σύνολο της αλυσίδας αξίας

Ο ίδιος επισημαίνει ότι η θανάτωση ζώων υψηλής γενετικής και οικονομικής αξίας έχει άμεσες και σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή και τις πωλήσεις κατά μήκος ολόκληρης της αλυσίδας αξίας – από τις ζωοτροφές και την υγεία των ζώων, μέχρι το γάλα και το κρέας. "Από τη μία πλευρά, οι κτηνοτρόφοι υφίστανται άμεσες ζημίες, όπως η απώλεια κεφαλαίου και η μείωση της περιουσίας τους. Από την άλλη, προκύπτουν και έμμεσες ζημίες, οι οποίες συνδέονται με τα διαφυγόντα κέρδη και τη διαταραχή των εμπορικών ροών”, αναφέρει ο κύριος Καϊμακάμης.

"Ιδιαίτερα ανησυχώ για τις επιπτώσεις στην προβατοτροφία και αιγοτροφία, υπό το ενδεχόμενο να προκληθεί κενό στην εξαγωγή αμνοεριφίων προς τις αγορές της Μεσογείου. Η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες, τόσο για τους παραγωγούς όσο και για την οικονομία του κλάδου συνολικά. Επιπλέον, η φήμη της εγχώριας προβατοτροφίας μπορεί να πληγεί ανεπανόρθωτα από την εμφάνιση επιζωοτιών και άλλων ζωονόσων, γεγονός που θα έχει μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες στις εξαγωγικές δυνατότητες της χώρας μας”.

Συμπληρώνει ότι η πιθανότητα εμφάνισης επιζωοτίας προσθέτει επιπλέον ανησυχίες, ενώ οι εξελίξεις μέχρι στιγμής φαίνεται να απομακρύνονται από τη λύση που όλοι επιθυμούμε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι διεργασίες ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (recovery & resilience) πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής μας.

Παύλος Σατολιάς (Συνεταιρισμός Καλαβρύτων – ΕΘΕΑΣ): Να δοθούν άμεσα αποζημιώσεις – Σοβαρό το πλήγμα για τις εξαγωγές

Για το ίδιο θέμα επικοινωνήσαμε και με τον πρόεδρο του Συνεταιρισμού Καλαβρύτων και πρόεδρο της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών, Παύλο Σατολιά. Ο Συνεταιρισμός Καλαβρύτων παράγει την ομώνυμη φέτα και αποτελεί τον μεγαλύτερο συνεταιρισμό στον συγκεκριμένο τομέα και από τους κυρίαρχους παίκτες στην εγχώρια αγορά φέτας. Σημειώνεται ότι ο Συνεταιρισμός Καλαβρύτων έχει υπό την ομπρέλα του 1.200 μέλη – κτηνοτρόφους, ενώ ο κύκλος εργασιών του το 2023 ανήλθε στα 50 εκατομμύρια ευρώ.

Όπως λέει ο κύριος Σατολιάς, "υφίσταται μεγάλο πρόβλημα στην εξαγωγή των ζώων, δεδομένου ότι η ευλογία θέτει εμπόδια στη διάθεσή τους εκτός ελληνικών συνόρων. Προς το παρόν δεν έχουμε αντιμετωπίσει πρόβλημα με τους παραγωγούς του συνεταιρισμού. Ωστόσο, η κατάσταση χρήζει άμεσης αντιμετώπισης από τον κρατικό μηχανισμό για την χορήγηση των αποζημιώσεων που προβλέπονται σε αυτές της περιπτώσεις. Ένα ακόμα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι αυτό της υποστελέχωσης πολλών κτηνιατρικών υπηρεσιών και φορέων ελέγχου, με αποτέλεσμα να λαμβάνουν χώρα τέτοιου είδους περιστατικά".

"Συνθήκη που επηρεάζει το σύνολο του κλάδου”

Από την πλευρά του ο Χαράλαμπος Μπουγάτσιας, αντιπρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού  Κτηνοτρόφων "Αιγοπροβατοτρόφοι Πιερίας”, επισημαίνει ότι "πρόκειται για μία συνθήκη που θα επηρεάσει το σύνολο του κλάδου. Στο νομό δεν έχουμε ακόμα κρούσματα, ωστόσο η διακοπή λειτουργίας των σφαγείων αποτελεί καίριο ζήτημα για την αγορά, ενώ δεν γνωρίζουμε πότε θα επαναλειτουργήσουν". 

Ο ίδιος επισημαίνει ότι το κόστος για τους κτηνοτρόφους θα αυξηθεί σημαντικά ειδικά σε περιπτώσεις ζώων που απογαλακτίζονται, δεδομένου ότι από αυτό το σημείο και ύστερα καταναλώνουν περισσότερο γάλα για τη διατροφή τους.

"Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία σειρά από ασθένειες το τελευταίο διάστημα στον κλάδο, μετά τα πρόσφατα κρούσματα της πανώλης. Συν τοις άλλους είναι ένας καταρροϊκός ιός, ο οποίος δεν αντιμετωπίζει από το εμβόλιο που έχουμε ήδη χορηγήσει στα ζώα”. 

Ο ίδιος επισημαίνει πάντως, ότι δεν θα υπάρξει άνοδος στις τιμές του γάλακτος που αγοράζουν οι βιομηχανίες για την παραγωγή φέτας. "Οι τιμές στο γάλα έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται και οι έμποροι πιέζουν τις τιμές προς τα κάτω. Εμείς ταυτόχρονα πιεζόμαστε για να δώσουμε τιμή 1,4 με 1,45 ευρώ και ενώ προσδοκούσαμε ότι θα μπορέσουμε να λάβουμε την περσινή τιμή που ήταν 1,53 ευρώ το κιλό για το πρόβειο γάλα”. 

Ανθεκτικότητα παρά τις διαδοχικές κρίσεις

Στέλεχος μεγάλης γαλακτοβιομηχανίας με επιστημονική κατάρτιση στα θέματα του κλάδου, που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του, επισημαίνει ότι παρά τις διαδοχικές κρίσεις των τελευταίων ετών ο κλάδος δείχνει αντοχές. "Παρά την πανδημία, την οικονομική κρίση, τον Ιανό και τον Daniel ο κλάδος έχει επιδείξει εξαιρετικά αντανακλαστικά”. Ο ίδιος σημειώνει ότι τον Αύγουστο του 2024 με βάση τα στοιχεία του ΕΛΓΟ Δήμητρα η παραγωγή στο πρόβειο γάλα σε επίπεδο οκταμήνου σε σύγκριση με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2023 και παρά τα όσα ακολούθησαν τις καταστροφές του Daniel και την πανώλη, ήταν μειωμένη μόλις κατά 1%, ωστόσο σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα σε σχέση με πριν από 4 χρόνια. 

"Με τις τιμές που θα απολαύσει και φέτος η κτηνοτροφία – παραμένοντας σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια παρά την διαφαινόμενη διόρθωση - έχει το έδαφος για να αναπτυχθεί και άλλο. Εφόσον η τιμή βρίσκεται στα σημερινά επίπεδα ανεξάρτητα από το κόστος που επιφέρουν ζωοτροφές, πετρέλαιο, λοιποί παράγοντες και εφόσον δεν υπάρξουν σοβαρά αστάθμητα γεγονότα, ο κλάδος μπορεί να κρατήσει τα μεγέθη του και μόλις εκλείψει η ευλογιά να δείξει σημάδια επιτάχυνσης με ενίσχυση του ζωικού κεφαλαίου”. 

Διαφαινόμενη μείωση των τιμών στο πρόβειο γάλα για παραγωγή φέτας

To ίδιο πρόσωπο απαντώντας σε ερώτημα του Capital.gr, ως προς τη διαμόρφωση των τιμών στο πρόβειο γάλα που χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για την παραγωγή της φέτας, αναφέρει ότι υφίσταται πολιτική πίεση για να μειωθούν οι τιμές και αυτό είναι κάτι που θα συμβεί καθώς από τα περίπου 1,55 ευρώ το κιλό πρόβειου γάλακτος, η τιμή φέτος εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένη κατά περίπου 0,10 ευρώ το κιλό. Πίεση ωστόσο υφίσταται και από τους καταναλωτές, που ζητούν χαμηλότερες τιμές, ενώ και η βιομηχανία απαιτεί χαμηλότερες τιμές από τους κτηνοτρόφους, δεδομένου ότι υφίστανται περιπτώσεις τυροκομικών επιχειρήσεων που διατηρούν αποθέματα φέτας, τα οποία λόγω της υψηλής τους τιμής δεν διατέθηκαν το προηγούμενο διάστημα και επομένως θα χρειαστεί να πουληθούν φθηνότερα. Αυτό το γεγονός θα φέρει κατά πάσα πιθανότητα χαμηλότερες τιμές στο γάλα, προκειμένου κατ' επέκταση να μειωθεί και η τιμή της φέτας στα ράφια για να τονωθεί εκ νέου η ζήτηση του προϊόντος.

Πηγή: https://www.capital.gr/