Μία διόλου κολακευτική εικόνα για τη λειτουργία της δικαιοσύνης στην Ελλάδα και τους χειρισμούς της κυβέρνησης σκιαγραφεί με σημερινό δημοσίευμά του το Politico. Αναφέρεται εκτενώς στην τραγωδία στα Τέμπη και το σκάνδαλο των υποκλοπών δίνοντας την εικόνα μίας δικαιοσύνης που παραπαίει και προσπαθειών συγκάλυψης.

«Στη χώρα που φημίζεται για την επινόηση της δημοκρατίας, υπάρχει μια αίσθηση ότι αυτή ξεφτίζει». Με τη φράση αυτή ανοίγει το άρθρο, που υπογράφει για το Politico η Νεκταρία Σταμούλη, δίνοντας άμεσα μια γεύση των όσων θα ακολουθήσουν.

Η Ελλάδα, επισημαίνει, έχει βιώσει μια σειρά από σκάνδαλα που, αν και όλα είναι πολύ διαφορετικά, «ενισχύουν την αίσθηση ότι η δικαιοσύνη καταρρέει – και ότι αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία δεν θέλουν να τη διορθώσουν. Ή χειρότερα, είναι ένοχοι».

«Υπάρχει μια αίσθηση συστηματικής και συντονισμένης προσπάθειας για την υποβάθμιση ορισμένων περιστατικών», δηλώνει στο Politico ο Ανδρέας Ποττάκης, Συνήγορος του Πολίτη, ανεξάρτητος αξιωματούχος που εξετάζει την κακοδιοίκηση του κράτους. Αυτό γεννά «υποψίες για απόπειρα συγκάλυψης» και αμέλεια που «θα μπορούσε να περιλαμβάνει πολιτική ηγεσία».

Οι 3 υποθέσεις που γεννούν μεγάλα ερωτήματα

Τρεις τεράστιες υποθέσεις έχουν δοκιμάσει την πίστη της χώρας στις δικαστικές δομές της τα τελευταία δύο χρόνια, επισημαίνεται στο άρθρο. Δύο από αυτά σχετίζονται με καταστροφές: Ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα τον Φεβρουάριο του 2023 στο οποίο σκοτώθηκαν 57 και ένα ναυάγιο στα ανοιχτά των ακτών της Πελοποννήσου της Ελλάδας το περασμένο καλοκαίρι που άφησε εκατοντάδες Ασιάτες και Αφρικανούς μετανάστες που θεωρείται ότι πνίγηκαν.

Το άλλο είναι ένα εκτεταμένο σκάνδαλο λογισμικού υποκλοπών, στο οποίο έχει εμπλακεί η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Την περασμένη εβδομάδα, ένας εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου απάλλαξε τους πολιτικούς, την αστυνομία και τις υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας από αδικήματα.

«Μεμονωμένα, αυτά μπορεί να μοιάζουν με το είδος των ατυχών περιστατικών που μπορεί να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε κυβέρνηση. Αλλά ο χειρισμός τους έχει εγείρει ανησυχητικά ερωτήματα. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, οι οικογένειες των θυμάτων και οι ανεξάρτητοι ερευνητές μιλούν για συγκαλύψεις και ισχυρίζονται ότι οι κρίσιμοι μάρτυρες μπλοκαρίστηκαν, τα νομικά έγγραφα αγνοήθηκαν και τα θύματα παραγκωνίστηκαν. Οι κοινοβουλευτικές έρευνες έχουν μάλλον θολώσει τα νερά», αναφέρεται στο άρθρο.

«Δίνοντας μια παραπλανητική εντύπωση μιας δημοκρατίας που λειτουργεί καλά, με τις κοινοβουλευτικές εξεταστικές επιτροπές να μην μπορούν να διεκπεραιώσουν αποτελεσματικά το έργο τους, αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει μερικές φορές ισοδυναμεί με άμεση πολιτική ανάμειξη και εξουδετέρωση μελών ανεξάρτητων ρυθμιστικών αρχών», λέει ο Βας Παναγιωτόπουλος, ο οποίος καλύπτει την Ελλάδα για τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα (RSF).

Πέρα από τα μεγαλύτερα παραδείγματα, οι Έλληνες αντιλαμβάνονται ότι τα δημόσια πρότυπα έχουν διαβρωθεί, με τις λεκτικές επιθέσεις σε δημοσιογράφους από υψηλόβαθμους πολιτικούς να είναι συνήθεις, τις ανεξάρτητες αρχές υπονομεύονται, την αστυνομική βία να αυξάνεται, την κοινωνία των πολιτών και τον πλουλαριασμό των μέσων ενημέρωσης να  βρίσκεται υπό απειλή, σημειώνει το Politico.

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη για το Ινστιτούτο Έτερον για τον εορτασμό της 50ής επετείου από την επιστροφή της Ελλάδας στη δημοκρατία, μόνο το 29% ανθρώπων εμπιστεύονται τη δικαιοσύνη της χώρας.

Τα Τέμπη

Το βράδυ της 22ας Φεβρουαρίου 2023, μετωπική σύγκρουση τρένων στοίχισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους φοιτητές.

«Καθώς η σκόνη έπεσε στην πιο θανατηφόρα σιδηροδρομική καταστροφή στην ελληνική ιστορία, προέκυψαν βαθύτερες ανησυχίες σχετικά με τη λειτουργία του κράτους… Υπήρξαν επικρίσεις για συγκάλυψη, κακοδιαχείριση ανώτατου επιπέδου, και διαφθορά στους σιδηροδρόμους» αναφέρει το Politco και προσθέτει:

«Αυτή η συγκάλυψη μερικές φορές παίρνει μια κυριολεκτική μορφή: Στο σημείο της συντριβής συσσωρεύτηκαν πέτρες, εμποδίζοντας τους ειδικούς να ερευνήσουν τη σκηνή, καθώς αφαιρέθηκαν τα κατεστραμμένα βαγόνια. Αυτό συνέβη καθώς οι οικογένειες των θυμάτων ήλπιζαν ακόμη να βρουν τα λείψανά τους. Δεν είναι ακόμη σαφές ποιος έδωσε αυτή την εντολή, παρόλο που συγγενείς των θυμάτων λένε ότι γνωρίζουν την ταυτότητα του υπουργού και θα καταθέσουν στο δικαστήριο».

Αρκετές από τις λεπτομέρειες που είναι γνωστές σήμερα αποκαλύφθηκαν μόνο μετά από τεράστια προσπάθεια από τις οικογένειες με την υποστήριξη ανεξάρτητων ειδικών.

Ένα κοντέινερ τρένου που έλειπε από το σημείο, για παράδειγμα, βρέθηκε 16 μήνες αργότερα σε ιδιωτικό οικόπεδο. Κανείς δεν έχει παραδεχτεί ότι γνωρίζει το πώς κατέληξε εκεί. Διενεργήθηκε κοινοβουλευτική έρευνα, αλλά αντί να επικεντρωθεί στο δυστύχημα, παρασύρθηκε από την ιστορία του ελληνικού σιδηροδρομικού συστήματος.

Η κυβέρνηση, εν τω μεταξύ, απέρριψε τη δικογραφία της ευρωπαϊκής εισαγγελίας που ζητούσε δράση κατά δύο πρώην υπουργών Μεταφορών.

«Το έγκλημα στα Τέμπη καταδεικνύει με τον χειρότερο τρόπο τη διαφθορά στους σιδηροδρόμους ως μέρος ενός γενικότερου διεφθαρμένου συστήματος», είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Μαρία Καρυστιανού. Στη συνέντευξή του στο POLITICO, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι το δικαστικό σύστημα κινήθηκε γρήγορα στην υπόθεση και ότι η κυβέρνησή του είχε καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να εξασφαλίσει τη λήψη αποφάσεων.

«Εκτός αυτού, υπάρχουν και συνταγματικοί περιορισμοί», είπε. «Έτσι βρισκόμαστε στο όριο αυτού που μας επιτρέπει το σύνταγμά μας».

Τα ελληνικά ΜΜΕ αποκάλυψαν ότι οι συνομιλίες μεταξύ του μηχανοδηγού και του σταθμάρχη από τη νύχτα του ατυχήματος ήταν συρραφές και προσφέρθηκαν σε φιλοκυβερνητικά μέσα για να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι το ατύχημα οφειλόταν αποκλειστικά σε ανθρώπινο λάθος.

Οι υποκλοπές

Το σκάνδαλο υποκλοπών στην Ελλάδα, γνωστό και ως Predatorgate,  ξέσπασε το καλοκαίρι του 2022 όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης, αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, ανακάλυψε παράνομο λογισμικό  spyware στο τηλέφωνό του. Στη συνέχεια έγινε γνωστό ότι είχε επίσης παρακολουθηθεί από την κρατική υπηρεσία κατασκοπείας, την ΕΥΠ.

«Το έπος από τότε μεταμορφώθηκε σε ένα εκτεταμένο κατασκοπευτικό θρίλερ στο οποίο το Predator, μια εξαιρετικά επεμβατική μορφή spyware, ανακαλύφθηκε σε δεκάδες τηλέφωνα που ανήκαν σε υπουργούς, στρατιωτικούς αρχηγούς, δημοσιογράφους και επιχειρηματίες. Αφορούσε επίσης την παράνομη εξαγωγή λογισμικού σε δικτατορικά καθεστώτα. Δύο χρόνια αργότερα, οι δικαστικές αρχές απάλλαξαν όλους τους κρατικούς αξιωματούχους και τις κρατικές υπηρεσίες από αδικήματα σε αυτό που τα κόμματα της αντιπολίτευσης αποκάλεσαν ημέρα ντροπής», σημειώνει το Politico.

Εισαγγελικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι από τους 116 στόχους του Predator, 28 τηλεφωνικοί αριθμοί βρίσκονταν υπό νόμιμη κρατική παρακολούθηση και από την ΕΥΠ. Αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε το εύρημα ως «σύμπτωση» και τα αρχεία που περιείχαν το εν λόγω υλικό παρακολούθησης καταστράφηκαν.

«Υπάρχει μεγάλη απογοήτευση σχετικά με τη δικαστική έρευνα, ειδικά όταν συνειδητοποιήσαμε πόσα στοιχεία της δημοσιογραφικής έρευνας, που αποδεικνύουν τη σύνδεση μεταξύ της ΕΥΠ, του πρωθυπουργικού γραφείου και του Predator αγνοήθηκαν», δήλωσε η Ελίζα Τριανταφύλλου, ρεπόρτερ του Inside Story.

«Το ερώτημα που προκύπτει είναι ποιος θα προστατεύσει τελικά τους Έλληνες δημοσιογράφους από ένα κράτος που τους θεωρεί εθνικό κίνδυνο και τους παρακολουθεί με κάθε διαθέσιμη μέθοδο μόνο και μόνο για να κάνουν τη δουλειά τους;» αναρωτήθηκε.

Το Ναυάγιο της Πύλου

Τον Ιούνιο του 2023, μια τράτα από τη Λιβύη ανατράπηκε ανοιχτά της Πύλου μεταφέροντας περίπου 750 μετανάστες. 104 διασώθηκαν και 82 σοροί περισυνελέγησαν. Οι υπόλοιποι θεωρήθηκαν αγνοούμενοι.

Ένα χρόνο μετά, οι διεθνείς οργανισμοί σημειώνουν ότι ο ρόλος των ελληνικών αρχών δεν έχει ακόμη διερευνηθεί σωστά. Επιζώντες κατέθεσαν ότι η ελληνική ακτοφυλακή έδεσε τη μηχανότρατα και προσπάθησε να την τραβήξει, με αποτέλεσμα να ταλαντευτεί. Οι αρχές το αρνούνται κατηγορηματικά.

Αξιωματούχοι του Λιμενικού Σώματος, συμπεριλαμβανομένου του αντιναύαρχου Γεώργιου Αλεξανδράκη, έχουν κληθεί να καταθέσουν ως ύποπτοι.

«Δεδομένης της άρνησης της ελληνικής ακτοφυλακής να διεξαγάγει εσωτερική έρευνα, η απόφαση για τον Διαμεσολαβητή να διερευνήσει το θέμα δεν ήταν πλέον επιλογή, ήταν καθήκον», είπε ο κ/ Ποττάκης.

Η Frontex, η υπηρεσία ακτοφυλακής της ΕΕ, είπε ότι δεν έλαβε καμία απάντηση από την Ελλάδα αφού προσφέρθηκε να στείλει ένα αεροπλάνο για να παρακολουθήσει την τράτα. Ο υπεύθυνος θεμελιωδών δικαιωμάτων της Frontex, Jonas Grimheden, συνέστησε την προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων του οργανισμού στην Ελλάδα. Οι οικογένειες των θυμάτων και των επιζώντων κινούνται νομικά εναντίον οποιουδήποτε στην Ελλάδα κρίνεται υπεύθυνος για το ναυάγιο.

«Παγιδεύονται σε μια μακρά νομική διαδικασία, αλλά θέλουν να προχωρήσουν», είπε η Μαρία Παπαμηνά, δικηγόρος του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, μιας από τις τρεις οργανώσεις που παρέχουν νομική βοήθεια στους επιζώντες. «Υποφέρουν από τις ψυχολογικές συνέπειες του ατυχήματος και ταυτόχρονα πρέπει να βρουν τρόπο να στηρίξουν οικονομικά τις οικογένειες που άφησαν πίσω τους».

Πηγή: https://www.naftemporiki.gr/