.© 2023 laconiatv.gr. All Rights Reserved. Designed By hit-media.gr
Σεβασμιώτατε,
Κύριε Δήμαρχε,
Εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας,
Αγαπητοί Συμπατριώτες,
Έχει λεχθεί ότι οι λαοί διατηρούν συνήθως την παράδοσή τους ή με την καλλιέργεια ή με το ένστικτο.
Με αυτό το πνεύμα και οι επέτειοι των εορταστικών γεγονότων έχουν το νόημα της καλλιέργειας των ιδανικών ενός λαού.
Έτσι κι εμείς βρισκόμαστε σήμερα εδώ στην αδούλωτη γη της Μάνης, τιμώντας τους ήρωες που με ανδρεία και αυτοθυσία, έδωσαν νικηφόρους αγώνες για να παραδώσουν σε εμάς μία ελεύθερη πατρίδα, και με τη δική μας πλέον υποχρέωση να τη διαφυλάξουμε και να την παραδώσουμε με τη σειρά μας στις επόμενες γενιές, ως ιερή παρακαταθήκη.
Διότι η ελευθερία σε όλες της τις μορφές είναι κάτι το ιερό και η απώλεια της εθνικής ελευθερίας συνεπάγεται την απώλεια όλων των άλλων μορφών της, δηλαδή της προσωπικής, της πνευματικής, της ηθικής, της ελευθερίας της σκέψης και του λόγου, της βούλησης και της πολιτικής ελευθερίας.
Σήμερα λοιπόν τιμούμε, τη νικηφόρα μάχη που δόθηκε εδώ, στον Πολυάραβο, στις 28 Αυγούστου του 1826, για τη διαφύλαξη της ιερής μας παρακαταθήκης.
Πιστοί στο πνεύμα και στους συμβολισμούς της επετείου αυτής, η οποία σίγουρα έχει τα χαρακτηριστικά εθνικής επετείου, αποτίνουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στην ιερή μνήμη των μεγάλων πρωτεργατών της ιστορικής αυτής μάχης. Μάχης η οποία, πέραν της καθοριστικής σημασίας της για την ελευθερία, αποτελεί και θα αποτελεί, στο διηνεκές, ανεξάντλητη πηγή και ανεκτίμητη κιβωτό διδαγμάτων για το έθνος των Ελλήνων.
Επιτρέψτε μου να συγχαρώ τον Δήμαρχο Ανατολικής Μάνης, κύριο Πέτρο Ανδρεάκο και τους συνεργάτες του, καθώς και το Σύλλογο των Απανταχού Πολυαραβιτών «Η Κοίμηση της Θεοτόκου», για την εξαιρετική διοργάνωση και των φετινών εορταστικών εκδηλώσεων.
Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμένα, έναν Μανιάτη, ότι ο κος Ανδρεάκος και ο Δήμος Ανατολικής Μάνης μου έκανε τη τιμή να εκφωνήσω τον πανηγυρικό σε αυτή τη σεμνή τελετή.
Μανιάτισσες και Μανιάτες,
Η ιστορία του Έθνους μας έχει πολλά χρυσά κεφάλαια. Είναι γεμάτη με μάχες που κερδήθηκαν, με μάχες που χάθηκαν τιμημένα, με μάχες που έγραψαν ιστορία. Μια από αυτές είναι και η μάχη του Πολυάραβου, παρότι παραμένει άγνωστη για τους πολλούς.
Πρόκειται για την πλέον καθοριστική για την πορεία της επανάστασης. Ήταν η τρίτη και τελική απόπειρα του Ιμπραήμ να αλώσει τη Μάνη και να καταστείλει οριστικά την ελληνική επανάσταση. Το 1826 ήταν το μοιραίο καλοκαίρι για τον Ιμπραήμ, ο οποίος βίωσε το δικό του βατερλό, ενώ ταυτόχρονα αποτέλεσε μια από τις κορυφαίες στιγμές της μανιάτικης εποποιίας.
Η τύχη της επανάστασης κρίθηκε σ’ ένα τόπο που δεν υποδουλώθηκε ποτέ. Από έναν λαό που πρώτος σήκωσε το λάβαρο της επανάστασης, λίγα χιλιόμετρα μακριά από εδώ, στην Αρεόπολη στις 17 Μαρτίου του 1821.
Στον Πολυάραβο ελάχιστοι πολέμησαν εναντίον πολλών, άοπλοι εναντίον πάνοπλων, καταφέρνοντας να ταπεινώσουν τους εισβολείς και να σώσουν την ελευθερία της Ελλάδας. Μια χούφτα Μανιάτες, τον Αύγουστο του 1826 και ενώ η Επανάσταση είχε «σβήσει» παντού, κατάφεραν με έναν τριήμερο επικό αγώνα στον Πολυάραβο, ένα ισχυρό πλήγμα κατά του Ιμπραήμ. Η αξιοθαύμαστη, ηρωική στάση των Μανιατών έδωσε ελπίδα και θάρρος στο αγωνιζόμενο έθνος των Ελλήνων. Με τις νικηφόρες μάχες σε Βέργα, Διρό και Πολυάραβο, διατήρησαν αδούλωτη τη Μάνη, αναπτέρωσαν το κλονισμένο ηθικό των Αγωνιστών και κράτησαν ζωντανές τις ελπίδες όλων των Ελλήνων για την ελευθερία.
Για να αντιληφθούμε τη σημασία της νίκης και τη θέση της στην ιστορία του γένους, πρέπει να κατανοήσουμε το ιστορικό περιβάλλον μέσα στο οποίο έλαβε χώρα η μάχη.
Ο εθνικός διχασμός του 1824-1825 προκάλεσε, αναπόφευκτα, κατακερματισμό των ελληνικών δυνάμεων και αποπροσανατολισμό από τον τελικό στόχο, την απελευθέρωση της πατρίδας.
|
Ο Ιμπραήμ εκμεταλλευόμενος τις ελληνικές αδυναμίες, αποβιβάσθηκε στη Μεθώνη και κατέλαβε τη Μεσσηνιακή χερσόνησο και το Ναυαρίνο. Με επιδρομές νίκησε στο Μανιάκι, στη Στερεά Ελλάδα και κατέκτησε το Μεσολόγγι. Ενώ ο Κιουταχής ταλαιπωρούσε την Στερεά Ελλάδα ο Ιμπραήμ διέτρεχε την Πελοπόννησο. Η κατάσταση συνεχώς χειροτέρευε. Η Μάνη ήταν η μοναδική περιοχή της Ελλάδας, από άποψης έκτασης, πληθυσμού, πολεμικού δυναμικού και γεωγραφικής θέσης, που παρέμενε ακόμη ελεύθερη και δεν είχε πέσει στην κατοχή των Τούρκων ή των Αράβων του Ιμπραήμ. Όσο η Μάνη παρέμενε ελεύθερη στερούσε στον Ιμπραήμ και την Τουρκική διπλωματία του επιχειρήματος ότι κατέστειλαν την Επανάσταση των Ελλήνων στη Μάνη και δια της Μάνης σε όλη τη χώρα. Στις 22 Ιουνίου 1826 ο Ιμπραήμ επιτέθηκε εναντίον της Βέργας με 8.000 περίπου άντρες. Οι Μανιάτες τους απέκρουσαν. Στις 25 Ιουνίου επιχειρείται δεύτερη επίθεση εναντίον της Μάνης αυτή τη φορά στο Διρό. Επίθεση η οποία είχε την ίδια κατάληξη. Αποφάσισε λοιπόν να κάνει μία τελευταία επίθεση με ακόμη μεγαλύτερη ένταση εναντίον της Μάνης και έφθασε τον Αύγουστο του 1826 στον Πολυάραβο. Επεδίωκε να μπει στη Δυτική Μάνη. Εάν ο ελιγμός αυτός του Ιμπραήμ πετύχαινε και κατελάμβανε την Κελεφά και το Οίτυλο θα διχοτομούσε τη Μάνη και θα μπορούσε να την κατακτήσει. Μάταια όμως. Επί τρεις ημέρες προσπαθούσαν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ να σπάσουν τις αμυντικές γραμμές των Μανιατών στον Πολυάραβο. Από τις 12.000 στρατό που έφθασαν στην περιοχή, έστειλε αρχικά 3.000 σαν εμπροσθοφυλακή για να ανοίξουν το δρόμο. Καθ’ οδόν προς Πολυάραβο συνάντησαν μεγάλη αντίσταση από την οικογένεια Σταθάκου που ταμπουρωμένοι στον πύργο τους στη Δεσφίνα καθυστέρησαν σημαντικά την προέλαση δίνοντας χρόνο στους Μανιάτες που άρχισαν να συγκεντρώνονται στον Πολυάραβο, ώστε να λάβουν αμυντικές θέσεις. |
|
Οι Μανιάτες στην πρώτη αμυντική γραμμή που δημιούργησαν στη θέση Προφήτης Ηλίας του Πολυάραβου, απώθησαν τους Άραβες που στάλθηκαν ως ανιχνευτές. Έξαλλος ο επικεφαλής των Αράβων διέταξε ολομέτωπη επίθεση της εμπροσθοφυλακής αλλά απέτυχε να σπάσει την αμυντική γραμμή των Μανιατών. Οι επιθέσεις αυτές επαναλήφθηκαν άλλες δύο φορές. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι Μανιάτες δεν είχαν ορίσει κανέναν Γενικό Αρχηγό των επιχειρήσεων, ούτε διέθεταν ενιαία τακτική, αλλά όλες οι ομάδες απαρτίζονταν από οπλαρχηγούς ή αρχηγούς οικογενειών. Υποχωρώντας ο επικεφαλής της εμπροσθοφυλακής ενημέρωσε τον Ιμπραήμ για την κατάσταση που επικρατούσε και αυτός αφού επανεκτίμησε την κατάσταση αποφάσισε να επιτεθεί μία ακόμα φορά με μεγαλύτερο στρατό. Όλες όμως οι επιθέσεις αντιμετωπίσθηκαν, με τους έξυπνους ελιγμούς των οπλαρχηγών. Και οι επόμενες προσπάθειες των αιγυπτιακών στρατευμάτων είχαν την ίδια κατάληξη. Ο Ιμπραήμ άρχισε πλέον να διευθύνει ο ίδιος τις επιχειρήσεις, ωστόσο οι Μανιάτες παρακολουθούσαν συνεχώς τις κινήσεις του, ευρισκόμενοι πάντα σε πλεονεκτικότερη θέση. |
|
Ταυτόχρονα ενισχύονταν από μαχητές που έφθαναν από όλα τα μέρη της Λακωνίας και τις γύρω περιοχές. Το πρωί της τρίτης μέρας ο Ιμπραήμ, προχώρησε σε μετωπική και πλευρική επίθεση. Οι Έλληνες διαπιστώνοντας την κούραση των Αράβων, βγήκαν από τα ταμπούρια τους και τους επιτέθηκαν με κραυγές, αναγκάζοντάς τους να υποχωρήσουν άτακτα έξω από το χωριό. Η φιλόδοξη εκστρατεία του Ιμπραήμ απέτυχε και η Μάνη έμεινε για μία ακόμα φορά αδούλωτη. |
|
Κατά την τριήμερη μάχη του Πολυάραβου οι απώλειες των Αράβων ήταν 1.100 νεκροί και 1.400 περίπου τραυματίες, οι δε των Ελλήνων, 28 νεκροί και 75 τραυματίες από τους οποίους 5 γυναίκες. Ο Ιμπραήμ Πασάς, μία ισχυρή φυσιογνωμία της εποχής του, υπέστη μεγάλη ταπεινωτική ήττα από τους Μανιάτες κατά την τριήμερη μάχη του Πολυάραβου. Αντιλήφθηκε ότι η πολεμική αξία των Μανιατών σε συνδυασμό με την ιδιαιτερότητα του εδάφους, δεν αφήναν κανένα περιθώριο επιτυχίας και έτσι εγκατέλειψε οριστικά τη Μάνη και τη Λακωνία. |
Στην ιστορία κάθε Έθνους υπάρχουν γεγονότα που διαμορφώνουν τη λαϊκή συνείδηση και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της εθνικής αφήγησης. Η Μάχη στον Πολυάραβο είναι αναμφίβολα ένα τέτοιο γεγονός. Αποτέλεσε μία κρίσιμη καμπή στον αγώνα, έδωσε ώθηση και ενέπνευσε τους Έλληνες.
Τα 198 χρόνια από την διεξαγωγή της είναι μια ευκαιρία: Να θυμηθούμε. Να τιμήσουμε. Να διδαχθούμε.
Και το διδακτικό μήνυμα που αντλούμε είναι πολύτιμο. Αναδεικνύει την αξία της εθνικής ενότητας, της αυταπάρνησης και του ακλόνητου πατριωτισμού, όταν αντιμετωπίζουμε υπέρτερες δυνάμεις.
Παρά την αριθμητική υπεροχή των εχθρών οι Μανιάτες κατάφεραν να νικήσουν χάρη στο θάρρος, την αποφασιστικότητα και την αδιαίρετη θέλησή τους για την ελευθερία.
Είναι μια μέρα περηφάνιας, αισιοδοξίας, αλλά και περισυλλογής, που μας καλεί να εργαστούμε με πνεύμα ενότητας και αφοσίωσης για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του σήμερα.
Σήμερα που η φύση των συγκρούσεων και των μαχών έχει αλλάξει σημαντικά, εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες ερχόμαστε αντιμέτωποι με προκλήσεις και μάχες που δίνουμε καθημερινά, σε πολλαπλά επίπεδα, όπως σε γεωπολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό καθώς και σε επίπεδο διεθνών σχέσεων. Οι προκλήσεις από την ανατολή, η υβριδική εισβολή που επιχειρήθηκε το Φεβρουάριο του 2020 στον Έβρο, η κρίση στον τομέα της ενέργειας διαμορφώνουν ένα σύνθετο, ακόμη και απειλητικό περιβάλλον, στο οποίο η χώρα μας κινείται δυναμικά. Με την ενίσχυση των διπλωματικών της σχέσεων, με την απόκτηση σύγχρονου στρατιωτικού εξοπλισμού, Rafale, Belharra, F35, αναβαθμίζει την ισχύ της και καθίσταται δύναμη σταθερότητας στη λεκάνη της ανατολικής μεσογείου.
Γνώμονάς και Υπέρτατο χρέος μας, παραμένει η διαφύλαξη της ελευθερίας και της εθνικής μας κυριαρχίας.
Αυτή την ιστορική μνήμη έχουμε την υποχρέωση να διατηρούμε ζωντανή και αναλλοίωτη, για να μας θυμίζει, ότι η εθνική ενότητα, η αποφασιστικότητα και η πίστη στις αξίες και στα ιδανικά μπορούν να οδηγήσουν τους λίγους σε πολλές και μεγάλες νίκες ακόμα και απέναντι σε πιο ισχυρούς αντιπάλους.
Και αυτό είναι ένα μήνυμα ελπίδας για κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδα σε κάθε εποχή.
Μανιάτισσες και Μανιάτες,
Η μνήμη της μάχης του Πολυάραβου συνεχίζει να μας εμπνέει, καθώς αποτελεί ένα αιώνιο παράδειγμα της αδάμαστης ψυχής των Μανιατών και της αφοσίωσής τους στα ιδανικά της πατρίδας και της ελευθερίας. Η κληρονομιά τους είναι μια υπενθύμιση ότι η ελευθερία δεν χαρίζεται, αλλά κερδίζεται με θάρρος, αυταπάρνηση και πίστη.
Σας ευχαριστώ πολύ.