Δύο πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι μάλλον υπάρχει μια ανησυχητική σχέση μεταξύ μερικών ευρέως χρησιμοποιούμενων μαγειρικών ελαίων και του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης καρκίνου, ιδιαίτερα στον παχύ έντερο. Τα ευρήματα αυτά εστιάζουν σε διάφορα σπορέλαια όπως το ηλιέλαιο, το λάδι σόγιας και το κραμβέλαιο, τα οποία αποτελούν βασικά συστατικά σε κουζίνες παγκοσμίως. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι, όταν αυτά τα έλαια θερμαίνονται, απελευθερώνουν βλαβερές ενώσεις που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη όγκων, προκαλώντας την ανάγκη επανεκτίμησης της ασφάλειάς τους.

Μία από τις μελέτες, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες υπό την καθοδήγηση του Dr. William Aronson, εξέτασε πώς αυτά τα μαγειρικά έλαια επηρεάζουν την εξέλιξη του καρκίνου. Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι απλές διατροφικές αλλαγές, όπως η μείωση χρήσης ορισμένων ελαίων, θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη καρκίνου. Παράλληλα, μια δεύτερη μελέτη επικεντρώθηκε στην παραγωγή καρκινογόνων ενώσεων, όπως οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs), οι οποίοι σχηματίζονται όταν αυτά τα έλαια θερμαίνονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Αυτές οι ενώσεις έχουν συνδεθεί με βλάβες στο DNA και κυτταρικές μεταλλάξεις, βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην καρκινογένεση.

Τα σπορέλαια, τα οποία είναι δημοφιλή λόγω του χαμηλού τους κόστους και της ευελιξίας τους, αποδεικνύονται ιδιαίτερα επικίνδυνα εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Όταν αυτά θερμαίνονται, υφίστανται αποσύνθεση, απελευθερώνοντας τοξικές ουσίες όπως οι αλδεΰδες και οι PAHs. Αυτή η διαδικασία δεν περιορίζεται μόνο στο τηγάνισμα σε υψηλές θερμοκρασίες, αλλά μπορεί να συμβεί και κατά τη διάρκεια καθημερινών μεθόδων μαγειρέματος, όπως το σοτάρισμα, καθιστώντας την απειλή ευρέως διαδεδομένη.

Ο μηχανισμός πίσω από αυτούς τους κινδύνους συνδέεται με τη θερμική αποδόμηση των πολυακόρεστων λιπαρών, που συμβαίνει συνήθως σε θερμοκρασίες άνω των 180°C. Αυτή η διαδικασία παράγει αντιδραστικά είδη οξυγόνου (ROS) και προϊόντα οξείδωσης λιπιδίων, όπως η μαλονδιαλδεΰδη (MDA) και η 4-υδροξυνόνεναλη (4-HNE). Αυτές οι ουσίες προκαλούν οξειδωτικό στρες και φλεγμονές, τα οποία είναι γνωστοί παράγοντες για την εμφάνιση καρκίνου.

Οι συνέπειες αυτών των ευρημάτων είναι σημαντικές, ειδικά σε περιοχές όπου η χρήση αυτών των ελαίων κυριαρχεί λόγω της οικονομικής τους προσιτότητας. Οι ειδικοί προτρέπουν τους καταναλωτές να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις με μεγαλύτερη θερμική σταθερότητα και λιγότερους κινδύνους, όπως το βούτυρο και το ελαιόλαδο, ενώ υπογραμμίζουν τη σημασία της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης για θέματα διατροφής.

Η έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια αναρτήθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Clinical Oncology στις 13 Δεκεμβρίου, με τίτλο ‘High Omega-3, Low Omega-6 Diet With Fish Oil for Men With Prostate Cancer on Active Surveillance: The CAPFISH-3 Randomized Clinical Trial’. Μπορείτε να την βρείτε πατώντας εδώ.