Η Πολιτιστική Κληρονομιά συνδέει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον μας και συγχρόνως διατηρεί την ταυτότητα και της ιστορική μας συνέχεια.

Για το λόγο αυτό πρέπει να δίνουμε πρωτεύουσα σημασία στην προστασία και την ανάδειξη των στοιχείων του Πολιτισμού μας.

Στον Ευρώτα (στην περιοχή του σημερινού Καραβά),  υπήρξε κάποτε το πανέμορφο, μεγαλόπρεπο, και ιστορικό γεφύρι του Κόπανου, ένα από τα πιο σημαντικά γεφύρια όλου του Μοριά. 

Το γεφύρι του Κόπανου χτίστηκε ή το 1730 ή το 1749, συνέδεε το Μυστρά και τη Σπάρτη με την κεντρική και βορειανατολική Πελοπόννησο και γκρεμίστηκε το 1902 από μια δυνατή κατεβασιά του Ευρώτα. 

Το 2015 τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά με εμψυχωτή τον πανάξιο Πρόεδρό του και εξέχοντα νέο Σπαρτιάτη Νίκο. Ι. Καρμοίρη αναζήτησαν επίμονα τα απομεινάρια του Γεφυριού του Κόπανου, βρήκαν το ανατολικό βάθρο που σωζόταν, το καθάρισαν με προσωπική σκληρή εργασία από την πυκνή βλάστηση που το σκέπαζε και έφεραν στο φως την είσοδο του παλαιού ιστορικού γεφυριού!!!

Το γεφύρι του Κόπανου σε παλιά φωτογραφία και το βάθρο που αποκαλύφθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καραβά

Στη συνέχεια ο Νίκος Ι. Καρμοίρης και ο Σύλλογος προχώρησαν στην υλοποίηση πολλών και σημαντικών εκδηλώσεων, ενεργειών και δράσεων με αποκλειστικό σκοπό «τη διάσωση, ανάδειξη, προστασία, ιστορικοπολιτιστική και τουριστική προβολή του».

Καθ’ όλη την διάρκεια της πολύχρονης αυτής σημαντικής προσπάθειας και διεκδίκησης εισέπραξαν αμέτρητα «μπράβο» και πολλά «θα» εκ μέρους των θεσμικώς αρμοδίων Φορέων και  Προσώπων, αλλά, φευ, μέχρι εκεί: 

Το αποκαλυφθέν τμήμα του Γεφυριού του Κόπανου ξαναχάθηκε μέσα στην άγρια βλάστηση και λησμονήθηκαν ΟΛΑ τα «θα» και οι υποσχέσεις. 

Θα μπορούσαμε ως Σπαρτιάτες και Λάκωνες να ξεχάσουμε κι εμείς μετά των αρμοδίων, όμως έρχονται ειδήσεις από την υπόλοιπη Ελλάδα και ξυπνούν τις κοιμισμένες συνειδήσεις μας:

Διαβάζουμε, π.χ., πως στην Ήπειρο, το γεφύρι της Πλάκας, πάνω από τον Άραχθο ποταμό, το οποίο χτίστηκε, έπεσε, ξαναχτίστηκε και ξανάπεσε, αποκαταστάθηκε οριστικά το 2019 (μέσα σε μια 5ετία από την τελευταία κατάρρευσή του !!!), αφού, πρώτα, η τοπική κοινωνία, οι τοπικοί φορείς, ο Δήμος, η Περιφέρεια, η Περιφερειακή Ενότητα, οι Βουλευτές κλπ, κλπ, ενεργοποιήθηκαν ταχύτατα, ουσιαστικά και δυναμικά, και πέτυχαν την ανακατασκευή του, ένα πολύπλοκο και πολυδάπανο έργο, το οποίο περιλάμβανε χρηματοδότηση από την συνεργασία διαφόρων Υπουργείων (Πολιτισμού, Υποδομών, Οικονομικών), της Περιφέρειας Ηπείρου, του ΕΜΠ και του ΤΕΕ και του Οίκου Δαλκαφούκη, ενώ ο επιχειρηματίας Νίκος Λούλης ανέλαβε να καλύψει το κόστος της μελέτης αναστήλωσης, η οποία ήταν απαραίτητη για την επαναδημιουργία του ιστορικού γεφυριού. 

Μάλιστα, το ανακατασκευασμένο Γεφύρι της Πλάκας στην Ήπειρο απέσπασε και το Βραβείο Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς / Europa Nostra 2021, για την επιτυχημένη αποκατάστασή του, βραβείο που απονέμεται σε έργα τα οποία συμβάλλουν στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη!!!

Ευλόγως αναρωτιόμαστε ως Σπαρτιάτες και  Λάκωνες: 

Αν μπόρεσαν οι Ηπειρώτες να αποκαταστήσουν το Γεφύρι της Πλάκας στον Άραχθο μέσα σε 5 μόλις χρόνια από την κατάρρευσή του, ΓΙΑΤΙ εμείς, οι Σπαρτιάτες και οι Λάκωνες, φαινόμαστε τόσο λίγοι και ανεπαρκείς και ΔΕΝ μπορούμε να κάνουμε το ίδιο για το Γεφύρι του Κόπανου στον Ευρώτα; Γιατί εκείνο το ιστορικό «ΠΛΗΝ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΩΝ» συνεχίζει να βαραίνει, σαν κατάρα, τη σημερινή Σπάρτη και τη Λακωνία;

Οι ταγοί της Σπάρτης και της Λακωνίας οφείλουν να μιλήσουν ξεκάθαρα προς τους πολίτες και προς τους «παραπάνω», να αξιοποιήσουν τον φάκελο τεκμηρίωσης που έχει δημιουργήσει ο Ν. Ι. Καρμοίρης και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καραβά και να διεκδικήσουν άμεσα, δυναμικά και ανυποχώρητα ίση μεταχείριση, την αποκατάσταση, δηλαδή, του ιστορικού Γεφυριού του Κόπανου στον Ευρώτα, δημιουργώντας, συνάμα, τις προϋποθέσεις που δημιούργησαν και αξιοποίησαν οι Γιαννιώτες.

Το ηπειρώτικο Γεφύρι της Πλάκας κατά τις εργασίες αποκατάστασής του και όπως είναι σήμερα

Η Υπουργός Πολιτισμού κ. Μενδώνη είπε (μεταξύ άλλων) κατά την παραλαβή του Βραβείου Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς για την ανακατασκευή του γεφυριού της Πλάκας στην Ήπειρο:

«Στο Υπουργείο Πολιτισμού μιλάμε για αποκατάσταση και όχι για ανακατασκευή. Έχω διαβάσει πολλές φορές να λένε ότι ανακατασκευάστηκε το γεφύρι. Το γεφύρι αποκαταστάθηκε. Με αντίστοιχα υλικά, με τα ίδια εν πολλοίς υλικά, και κυρίως με την ίδια τεχνογνωσία, την οποία παρέδωσαν εκείνοι οι πετράδες των μέσων του 19ου αιώνα. Το μνημείο αποκαταστάθηκε με έναν πρότυπο τρόπο, ο οποίος έφερε στο προσκήνιο και το μεγάλο κέρδος για την επιστήμη. Τεχνικές και τεχνολογίες, τις οποίες δεν ήξεραν ούτε οι ειδικοί μελετητές.»

Οι πολίτες, δια του Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά και προσωπικά του Νίκου Ι. Καρμοίρη έπραξαν, εδώ και χρόνια, το χρέος τους με το παραπάνω. Τώρα, η ευθύνη βαρύνει, αποκλειστικά, στους θεσμικώς αρμοδίους του τόπου (Βουλευτές, Περιφερειάρχη, Αντιπεριφερειάρχη και Δήμαρχο). 

Το έργο ανακατασκευής του Γεφυριού του Κόπανου, στον Ευρώτα, θα φέρει και πάλι στο φως ένα σημαντικό στοιχείο της τοπικής πολιτιστικής-αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς και συγχρόνως, με την υλοποίησης και άλλων παράλληλων έργων και υποδομών, θα γίνει  σημαντικότατος μοχλός ανάπτυξης και προβολής της Σπάρτης και της Λακωνίας.

Σπάρτη 20 – 10 – 2025

Βαγγέλης Μητράκος