Κάποτε η Σπάρτη είχε ποδόσφαιρο. 

Ομάδες που γέμιζαν πρώτα το Γυμνάσιο Αρρένων και, μετά το ’50, το γήπεδο της Σπάρτης. 

Γήπεδα ξερά, «τσιμεντένια», γεμάτα χαλίκια και τριβόλια, που όποιος παίκτης έπεφτε σηκωνότανε σημαδεμένος. 

Ποδοσφαιριστές που αγωνίζονταν από αγάπη για το άθλημα και τη δόξα, απλοί μεροκαματιάρηδες, οι περισσότεροι, που μετά τη σκληρή καθημερινή δουλειά πήγαιναν να παίξουν μπάλα.

Φίλαθλοι αγνοί που, μονοιασμένοι και φρόνιμοι, πήγαιναν να αποθεώσουν, κάθε Κυριακή απόγευμα, τις ομάδες τους και τα ινδάλματά τους, αφού πρώτα νοίκιαζαν καρέκλες από τον θρυλικό και αλησμόνητο  Παναγιώτη Κεχαγιά, μιας και το γήπεδο δεν είχε κερκίδες. 

Την ιστορία και την ψυχή του σπαρτιατικού ποδοσφαίρου την κρατάνε μέσα τους οι παλιοί φίλαθλοι και οι ποδοσφαιριστές (όσοι ζουν ακόμα) και από καιρού εις καιρόν βγαίνουν στο φως κάποιες ψηφίδες αυτής της ιστορίας. Μακάρι, όσο ακόμα υπάρχει καιρός, να βρεθεί κάποιος που να συγκεντρώσει όλες αυτές τις ψηφίδες και να φτιάξει ολοκληρωμένο το όμορφο ψηφιδωτό του παλαιού ποδοσφαίρου της Σπάρτης.

Στα 2004, μια τέτοια ποδοσφαιρική ανάμνηση μοιράστηκε μαζί μας ο Γιατρός Μάριος Γ. Τυροβολάς, την οποία δημοσίευσε στη διακεκριμένη τοπική εφημερίδα «ΛΑΚΩΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ» του αείμνηστου Ανδρέα Χιώτη, ο οποίος, μάλιστα, την προλόγισε λιτά αλλά εύστοχα.

Αξίζει, πραγματικά, να ξαναθυμηθούμε, ύστερα από 20 χρόνια, τι γράφτηκε τότε, από τον Μάριο Γ. Τυροβολά, για το σπαρτιατικό ποδόσφαιρο του ’50 και του ’60.

ΥΓ1: Ευχαριστώ τον καλό φίλο και αγνό Σπαρτιάτη Σούλη Σακκέτα, που μου εμπιστεύθηκε το απόκομμα της εφημερίδας. Του οφείλεται ένα αφιέρωμα για όσα πολλά έχει προσφέρει στη Σπάρτη. Προς το παρόν, για τον ποδοσφαιριστή Σούλη Σακκέτα, που άφησε, πραγματικά, εποχή στη Σπάρτη, περιορίζομαι, μόνο, στα όσα γράφτηκαν γι’ αυτόν σε ανταπόκριση της εφημερίδας ΛΑΚΩΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ του Ανδρέα Χιώτη, στις 16 - 9- 1963, με αφορμή τον νικηφόρο αγώνα του ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΥ εναντίον του ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ με 2-0:

«(…) Στο 15΄φοβερό σουτ του Σακκέτα συγκλονίζει την οριζοντία δοκό. (…) Σακκέτας, επιτελάρχης της ομάδος. Οι πάσσες του ανεστάτωσαν την αντίπαλη άμυνα και τα τρομερά του σουτ έκοψαν πολλές φορές την αναπνοή του αντίπαλου τερματοφύλακος. (…)

ΥΓ2:Πηγή φωτογραφιών: εφ. ΛΑΚΩΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ & ΛΕΥΚΩΜΑ ΔΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ του ΦΩΝΤΑ ΛΑΔΗ

                                                                                      Σπάρτη 26-2-2024

                                                                                   Βαγγέλης Μητράκος

Αναμνήσεις από την εποχή του θρυλικού Σπαρτιατικού

(ΛΑΚΩΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ 2004)

Με την ευκαιρία της ανάγνωσης του  «Λακωνικού Ημερολογίου», που φέτος είναι αφιερωμένο στον τοπικό μας αθλητισμό, ένας αδιόρθωτος «Σπαρτιατικός», όπως αυτοχαρακτηρίζεται, ο γιατρός Μάριος Γ. Τυροβολάς, θυμήθηκε εικόνες από τα νεανικά του χρόνια, που συνέπεσαν με την εποχή του θρυλικού Σπαρτιατικού. Πλημμύρισε από αναμνήσεις, τις κατέγραψε και μας τις έστειλε.

Τις δημοσιεύουμε μα χαρά και συγκίνηση. 

Γράφει:

«Αρχές του 1960. Είναι το 90ό λεπτό ενός ακόμα μεγάλου ντέρμπυ Σπαρτιατικού – Άμιλλας. Ο Σπαρτιατικός κερδίζει 1-0, με γκολ δεν θυμάμαι πια τίνος. Οι φίλαθλοι του Σπαρτιατικού είναι ανεβασμένοι στις νοικιασμένες από τον Κεχαγιά καρέκλες και πανηγυρίζουν τη διαφαινόμενη νίκη, τραγουδώντας ειρωνικά τη «νεραντζούλα», γνωστό δημοτικό τραγούδι, απευθυνόμενοι στους Αμιλλιώτες που κάθονται στην απέναντι πλευρά του γηπέδου. 

Να, όμως! Η Άμιλλα κερδίζει φάουλ λίγα μέτρα έξω από τη γωνία της μεγάλης περιοχής του Σπαρτιατικού. Το φάουλ εκτελεί ο Κ. Συνοδινός, εισπράκτορας  του ΚΤΕΛ στο επάγγελμα, άψογος τεχνίτης, επιλεγόμενος και Ντι Στέφανο, γιατί έμοιαζε φυσιογνωμικά με τον μεγάλο άσσο της Ρεάλ Μαδρίτης, που γνωρίζαμε από περιγραφές και φωτογραφίες των εφημερίδων. Εκτελείται, λοιπόν, το φάουλ, σε στυλ Ροναλντίνιο του πρόσφατου Παγκοσμίου Κυπέλλου, η μπάλα κάνει «καντηλάκι», όπως λέγαμε τότε, και καρφώνεται στο δεξιό «Γ» του μέχρι τότε άψογου τερματοφύλακα Βαγγέλη Τσουρούνη, που σ’ αυτήν την περίπτωση, όμως, έκανε άστοχη έξοδο.

Κατήφεια στο στρατόπεδο του Σπαρτιατικού ενθουσιασμός σ’ αυτό της Άμιλλας, για την απρόσμενη ισοπαλία. Μαχαιριά στις καρδιές των Σπαρτιατικών η απροσδόκητη ισοφάριση. Οι παίκτες του Σπαρτιατικού τραβάνε τα μαλλιά τους. Έχασαν και το τραπέζι της νίκης, που τους είχε τάξει ο δωρητής της νέας εμφάνισης (άσπρη φανέλα, μαύρο παντελονάκι, άσπρες κάλτσες), Ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας Σκιαδάς νομίζω πως λεγόταν, στο εξοχικό κέντρο «Μάμπο» του Μικέλη.

Τότε, δεν υπήρχαν τηλεοράσεις, οι αποστάσεις ήταν μεγάλες, ένα ταξίδι με λεωφορείο διαρκούσε 6-7 ώρες μέχρι την Αθήνα. Ήμασταν, λοιπόν, συσπειρωμένοι γύρω από τις ομάδες της πόλης μας. Διαμάχες μέσα στις οικογένειες, «αδελφοκτόνοι» πόλεμοι, πατέρας Αμιλλιώτης έβλεπε τα παιδιά του να «προδίδουν» και να γίνονται οπαδοί του Σπαρτιατικού.

Ο κόσμος ήταν τόσο μικρός, αλλά και τόσο μεγάλο το γήπεδο της Σπάρτης. Αναρωτιόμαστε πώς τάχα έπαιζαν ποδόσφαιρο οι διάφοροι Πελέ, Γκαρίντσα, Ριβέρα, Ντι Στέφανο, που διαβάζαμε στις εφημερίδες. Δεν είχαμε τη δυνατότητα να τους δούμε και αυτό τους έκανε μυθικούς. Είχαμε όμως είδωλα τους πατριώτες μας, τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας.

Πώς να μη θυμηθούμε τις θυελλώδεις επελάσεις που θρυλικού Μπάμπη Καρτερουλιώτη, που ξεχυνόταν ακράτητος, σαν γεράκι, στις αντίπαλες εστίες.

Θυμόμαστε τον Δημήτρη Ανδριόπουλο, απροσπέλαστο, παλικαρίσιο σέντερ-μπακ, ενσάρκωση της Σπαρτιατικής λεβεντιάς.

Με συγκίνηση ακόμα μιλάμε, εμείς που τον είδαμε, για τον αγνό σκληροτράχηλο γίγαντα Γιάννη Παπαδόπουλο (Μπομπόνια).

Υπήρχαν και τότε οι Ντι Λίβιο, Τζώρτζεβιτς, Ντάβιτς, που αλώνιζαν και μάρκαραν σ’ όλα τα μήκη του γηπέδου (Μαζαράκος).

Θυμάμαι, και θυμόμαστε εμείς οι παλιοί, τον ραφινάτο και ταλαντούχο Σαράντο Ρασσιά να παίζει μόνος του τον Απόλλωνα Καλαμάτας.

Υπήρχε και τότε ο Πλατινί, ο Τσιάρτας της εποχής: Το έλεγαν Σούλη Σακκέτα. 

Είχε ο Σπαρτιατικός ένα φοβερό τερματοφύλακα, αθλητή στίβου και μπασκετμπολίστα. Μπορούσε να κρατήσει μόνος του ένα αποτέλεσμα με απίστευτες αποκρούσεις. Τον έλεγαν Κώστα Συνοδινό.

Δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε, επίσης, τον Παναγιώτη Καλοπίση. Έπαιξε τερματοφύλακας, χαφ, σέντερ-μπακ, έμεινε στην ενεργό δράση σε προχωρημένη ποδοσφαιρική ηλικία ως παίκτης της Σπάρτης (συγχώνευση Άμιλλας-Σπαρτιατικού), του Λεωνίδα και του Α.Ο. Σπάρτης (συγχώνευση Δόξας Μαγούλας-Λεωνίδα Σπάρτης). Τη δεκαετία του ’70, εμπνεόμενος από το αγγλικό στυλ ποδοσφαίρου που βλέπαμε στην τηλεόραση, τολμούσε να κάνει τάκλινγκ στα «τσιμεντένια» και γεμάτα χαλίκια γήπεδα της εποχής.  

Αξέχαστος παραμένει και ο κοντόσωμος αλλά αίλουρος τερματοφύλακας Θανάσης Ρεμπής, που είχε διακριθεί ιδιαίτερα στη Ριζούπολη, στον αγώνα Κυπέλλου με τον Απόλλωνα.

Μέσα στην αχλύ του χρόνου διαφαίνονται και άλλα ονόματα: Μπάμπης Σταυράκος, ο δαντελένιος σέντερ-φορ, Μάνης, Κομότης, Βάκας, Παπαϊωάννου (Τζέλος), Σπύρος Κόντος, Π. Γιαννουλέας.

Στις αρχές του ’60, ήρθε στη Σπάρτη ένας μεγάλος προπονητής. Τον έλεγαν Σίμο Βασιλειάδη, ήταν παλαιός παίκτης του Αστέρα Αθηνών και του Παναθηναϊκού. Είχε δημιουργήσει στον Σπαρτιατικό δύο ομάδες τσικό (έτσι έλεγαν τότε τις παιδικές ομάδες) και ανέδειξε πολλά ταλέντα. Έμαθε την πρώτη ομάδα να παίζει το 4-2-4, σύστημα με το οποίο η Βραζιλία είχε κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958! Πόσο τρομερό φάνταζε αυτό στην παιδική ψυχή μας, πόσο υπερήφανοι ήμασταν εμείς οι Σπαρτιατικοί!

Είχε, όμως, και η Άμιλλα τους ήρωές της. Ο Δεμιράλης, αριστερός μπακ, μπροστά από την εποχή του, με επελάσεις, στυλ Γεωργάτου, στην αντίπαλη περιοχή, ο Ζαβάκος (Γούβης), ριψοκίνδυνος και ηρωικός τερματοφύλακας. Είπαμε, ήδη, για τον Συνοδινό, επιλεγόμενο Ντι Στέφανο, πρέπει να μνημονεύσουμε και τον Ρόζα (Γιώργο Ανδριόπουλο), φινετσάτο επιθετικό, αδελφό του Δημήτρη Ανδριόπουλου του Σπαρτιατικού.

Ξέρω ότι παρέλειψα πολλούς, γιατί θα έκανα κατάχρηση του χώρου της εφημερίδας, και ίσως κάποιους και να ξέχασα. Τους ζητώ συγγνώμη. Πάντως και όσους παρέλειψα και όσους ανέφερα, τους ευχαριστώ, τους ευχαριστούμε. Τους ευχαριστούμε που μας έκαναν να αγαπήσουμε το ποδόσφαιρο, δίνοντάς μας μια ταπεινή χαρά για όλη μας τη ζωή.

Οι σκιές τους πλανώνται, να είναι σίγουροι, πάνω στο γυαλί της τηλεόρασης. Πίσω από την επέλαση του Ραούλ υπάρχει ένας Καρτερουλιώτης, σε ένα φάουλ του Μπέκαμ ένας Σακκέτας, σε μια εναέρια ντρίμπλα του Ζιντάν ένας Ρασσιάς, σε μια απόκρουση του Μπουφόν ο Συνοδινός, στη φυγή στην επίθεση του Ρομπέρτο Κάρλος ο Δεμιράλης.  Αυτοί είναι τα imago, τα αρχέγονα πρότυπα, που προβάλλονται πάνω στους σύγχρονους, ακριβοπληρωμένους ποδοσφαιριστές και μας γεμίζουν παιδικό ενθουσιασμό στην ηλικία της υποστροφής. Πήραν λίγα και έδωσαν πολλά, γι’ αυτό και ήταν (και είναι) οι καλύτεροι για μας…

Τους ευχαριστώ, τους ευχαριστούμε, όλους από βάθους καρδιάς για τη χαρά που μας έδωσαν και μας δίνουν.

Σπάρτη 2004 

Μάριος Γ. Τυροβολάς