«Οι τομείς του Πολιτισμού και της Εκπαίδευσης αποτελούν παραδοσιακά έναν ευνοϊκό χώρο για την ανταλλαγή καλών πρακτικών, πληροφοριών, εμπειρογνωμόνων και τεχνογνωσίας», είπε τοποθετούμενη στην Ολομέλεια η Ειδική Αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, βουλευτής Λακωνίας κα Νάγια Γρηγοράκου, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Πολιτισμού με τίτλο: Κύρωση του Προγράμματος Πολιτιστικών και Εκπαιδευτικών Ανταλλαγών μεταξύ Ελλάδας-Ινδίας για τα έτη 2022-2026.

Η βουλευτής Λακωνίας τόνισε πως η Ινδία σήμερα αναπτύσσεται ραγδαία, σημειώνοντας πως σε μια περίοδο ανακατατάξεων για την παγκόσμια κοινότητα η μακρινή χώρα της Ασίας φιλοδοξεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο με λύσεις που αφορούν την κλιματική απειλή, την ενεργειακή μετάβαση, τις νέες τεχνολογίες, την  ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και τις πανδημίες. 

«Σε αυτό το πλαίσιο το συζητούμενο σχέδιο νόμου αποκτά άλλη βαρύτητα» , καθώς επιβεβαιώνει τους ιστορικούς δεσμούς φιλίας που συνδέουν τις δύο χώρες, οι οποίοι έχουν μακρόχρονη ιστορία, ενώ παράλληλα η εν λόγω κύρωση προωθεί τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στους τομείς του πολιτισμού και της εκπαίδευσης»,  είπε χαρακτηριστικά η Ειδική Αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής. 

Η Νάγια Γρηγοράκου έκανε ξεχωριστή αναφορά στο θέμα της εξωστρέφειας του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, υπογραμμίζοντας πως η προσήλωση στην πολιτιστική κληρονομιά στερεί από τη χώρα την προβολή του πιο σύγχρονου προφίλ της, ενώ παράλληλα είναι γνωστό ότι ένα σύγχρονο πολιτιστικό  branding δεν μπορεί να μην εμπλέκει τους ανθρώπους που αυτή τη στιγμή παράγουν πολιτισμό στη χώρα. Μέσα από αυτή την οπτική πρότεινε τη  δημιουργία πλατφόρμας συνδεδεμένης με το Μητρώο Καλλιτεχνών, όπου ενδιαφερόμενοι καλλιτέχνες ή φορείς θα μπορούν να αναζητήσουν φεστιβάλ ή εκθέσεις ή ερευνητικά προγράμματα στην Ινδία για τα οποία θα καλούνται να εκδηλώσουν ενδιαφέρον.

Μιλώντας για το θέμα της χρηματοδότησης του κυρούμενου προγράμματος σημείωσε πως είναι αναγκαία η μείωση της γραφειοκρατίας ώστε να εξασφαλίζεται η έγκαιρη χρηματοδότηση των δράσεων, καθώς πολλές ιστορίες στον καλλιτεχνικό χώρο μαρτυρούν πως η μη ευελιξία των χρηματοδοτικών εργαλείων όχι μόνο αποθαρρύνει, αλλά και ακυρώνει τη συμμετοχή καλλιτεχνών σε παρόμοια προγράμματα.

Κλείνοντας την τοποθέτηση της η βουλευτής Λακωνίας επεσήμανε πως η προώθηση του ελληνικού πολιτισμού και η στήριξη του με δράσεις εξωστρέφειας παρότι απαιτεί χρόνο και δεν είναι μια φτηνή ιστορία, είναι μια επένδυση που αξίζει να γίνει, καθώς ενισχύει υπαρξιακά τη χώρα, χορηγώντας της ένα ισχυρό ταυτότικο στίγμα στην παγκόσμια κοινότητα.

Video link: https://youtu.be/w2F0ZXrdBkc 

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Στις 23 Αυγούστου ένα μη επανδρωμένο ινδικό διαστημόπλοιο κατάφερε να προσγειωθεί στον «σκοτεινό» και ανεξερεύνητο νότιο πόλο της Σελήνης. Το χωρίς αμφιβολία σπουδαίο επίτευγμα αναδεικνύει με αποκαλυπτικό τρόπο την εικόνα μιας νέας Ινδίας. Μιας Ινδίας, που είναι σαφώς μακριά από τις εικόνες που φαντασιακά εδώ και χρόνια συντηρούνται και συνήθως εξαντλούνται γύρω από το σπουδαίο Ταζ Μαχαλ ή τις λατρευτικές τελετές στο Βαρανάσι δίπλα στον ποταμό Γαγγη.

Η Ινδία σήμερα αναπτύσσεται ραγδαία. Σε μια περίοδο ανακατατάξεων για την παγκόσμια κοινότητα η μακρινή χώρα της Ασίας υιοθετεί τον πραγματισμό απέναντι στις κοινές παγκόσμιες προκλήσεις που θα καθορίσουν το μέλλον του πλανήτη. Φιλοδοξεί με αυτό τον τρόπο να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε λύσεις που αφορούν την κλιματική απειλή, την ενεργειακή μετάβαση, τις νέες τεχνολογίες, την  ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και τις πανδημίες. Η επιβεβαίωση για τα παραπάνω έρχεται εμφατικά από τον οίκο αξιολόγησης Standard and Poor’s ο οποίος μιλά για τη «στιγμή της Ινδίας,» προβλέποντας στο τέλος της δεκαετίας την είσοδό της στο κλειστό κλαμπ των ισχυρότερων κρατών του πλανήτη.

Σε αυτό το πλαίσιο το συζητούμενο σχέδιο νόμου που αφορά την Κύρωση του Προγράμματος Πολιτιστικών και Εκπαιδευτικών Ανταλλαγών μεταξύ Ελλάδας-Ινδίας για τα έτη 2022-2026, το οποίο υπεγράφη στο Νέο Δελχί στις 23.03.2022, αποκτά άλλη βαρύτητα.

Αφενός επιβεβαιώνει τους ιστορικούς δεσμούς φιλίας που συνδέουν τις δύο χώρες, οι οποίοι έχουν μακρόχρονη ιστορία.  Δύο αρχαίοι πολιτισμοί, ο Ινδικός και ο Ελληνικός, έφεραν στο πέρασμα των αιώνων τους δύο λαούς κοντά, μέσα από ένα πλέγμα Κρατώντας ζωντανή αυτή την κληρονομιά μέχρι σήμερα, οι σχέσεις ανάμεσα σε Ινδία και Ελλάδα είναι εγκάρδιες. Αφετέρου, η εν λόγω κύρωση προωθεί τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στους τομείς του πολιτισμού και της εκπαίδευσης. Τομείς, που αποτελούν παραδοσιακά έναν ευνοϊκό χώρο για την ανταλλαγή καλών πρακτικών, πληροφοριών, εμπειρογνωμόνων και τεχνογνωσίας. Παράλληλα, μέσω του πολιτισμού και της εκπαίδευσης δίνεται η δυνατότητα ενίσχυσης συνεργασιών σε τομείς ενδιαφέροντος μεταξύ των δύο χωρών.

Τα 19 άρθρα του Κυρούμενου Προγράμματος καλύπτουν όλο το φάσμα των φορέων πολιτισμού και εκπαίδευσης από τη μουσική, το θέατρο και τον κινηματογράφο μέχρι την Δευτεροβάθμια και την Ανώτατη Εκπαίδευση, τη μετάφραση λογοτεχνικών έργων και τη διοργάνωση φεστιβάλ με την ανταλλαγή περιοδειών καλλιτεχνικών ομάδων πολυπληθών συμμετοχών από κάθε πλευρά.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Αποτελεί πλέον κοινή εμπειρία πως τα Προγράμματα πολιτιστικών και εκπαιδευτικών ανταλλαγών μεταξύ χωρών συμβάλλουν στην προώθηση των εξωτερικών στόχων τους. Αποτελούν ένα ουσιαστικό κομμάτι του ευρύτερου πολιτικού διαλόγου, και ενισχύουν την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ ατόμων διαφορετικών εθνοτικών, θρησκευτικών και κοινωνικών προελεύσεων. Με άλλα λόγια ως εργαλεία της πολιτιστικής διπλωματίας μπορούν να συμβάλλουν καταλυτικά στην παγκόσμια ειρήνη, στη σταθερότητα και στην ανάπτυξη.

Ωστόσο, κάθε Κύρωση Προγράμματος πολιτιστικών και εκπαιδευτικών ανταλλαγών μεταξύ χωρών παραπέμπει ευθέως στη λέξη εξωστρέφεια. Πόσο εξωστρεφής είναι σήμερα ο ελληνικός πολιτισμός; Προφανώς, δεν μιλάω για εξωστρέφεια μόνο στο επίπεδο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που συνδέεται άμεσα με το τουριστικό προϊόν της χώρας και ως εκ τούτου βρίσκεται σε μια προνομιακή θέση, παρόλο που και εδώ νομίζω πως υπάρχουν πολλά ακόμη να γίνουν. Μιλάω για εξωστρέφεια που αφορά τη σύγχρονη δημιουργία και τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Και εδώ η εξωστρέφεια είναι ζητούμενο για μια σειρά από λόγους.

Απαιτείται περαιτέρω αξιοποίηση του σύγχρονου πολιτισμού, καθώς μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για την εικόνα της χώρας. Η προσήλωση στην πολιτιστική κληρονομιά στερεί από τη χώρα την προβολή του πιο σύγχρονου προφίλ της. Ένα σύγχρονο πολιτιστικό  branding δεν μπορεί να μην εμπλέκει τους ανθρώπους που αυτή τη στιγμή παράγουν πολιτισμό στη χώρα. Και στη χώρα μας έχουμε ένα σημαντικό δυναμικό αφενός καλλιτεχνών, αφετέρου εξειδικευμένων επαγγελματιών στο χώρο του πολιτισμού που μπορούμε να αναδείξουμε.  

Και για να δώσω ένα παράδειγμα από το συζητούμενο νομοσχέδιο. Είναι αναγκαίο να υπάρξει μία πλατφόρμα όπου ενδιαφερόμενοι καλλιτέχνες ή φορείς θα μπορούν να αναζητήσουν φεστιβάλ ή εκθέσεις ή ερευνητικά προγράμματα στην Ινδία για τα οποία θα καλούνται να εκδηλώσουν ενδιαφέρον. Μια πλατφόρμα που θα συνδέεται με το Μητρώο καλλιτεχνών. Γιατί είναι προφανές για παράδειγμα πως άλλες δυνατότητες αξιοποίησης τέτοιων προγραμμάτων έχει το Εθνικό Θέατρο ή η Λυρική Σκηνή και άλλες οι επιχορηγούμενοι  θίασοι. 

Πάμε στο κομμάτι της χρηματοδότησης. Πως θα χρηματοδοτηθούν όλες αυτές οι δράσεις; Πόσο έγκαιρη θα είναι η χρηματοδότηση ώστε να εξασφαλιστεί η συμμετοχή; Υπάρχουν πολλές ιστορίες στον καλλιτεχνικό χώρο που περιγράφουν το πώς η γραφειοκρατία και τελικά η μη έγκαιρη χρηματοδότηση όχι μόνο αποθάρρυναν, αλλά και ακυρώσαν τη συμμετοχή σε τέτοιες δράσεις.  Είπα στην Επιτροπή πως η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου είναι ασαφής. Και μου απαντήσατε κ. Υπουργέ πως έτσι είθισται και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Έχω την αίσθηση πως εξαιτίας αυτής της ασάφειας στη χρηματοδότηση το κυρούμενο πρόγραμμα κινδυνεύει να μείνει ανενεργό.   Για την ενίσχυση της εξωστρέφειας επιβάλλεται να υπάρξει ευελιξία των εργαλείων χρηματοδότησης και των μορφών στήριξης ώστε να ανταποκρίνονται στις αγορές που αντιστοιχούν στους υπο-κλάδους του πολιτισμού. 

Πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου πως η προώθηση του ελληνικού πολιτισμού, η στήριξη του με δράσεις εξωστρέφειας όχι μόνο δεν είναι μια φτηνή ιστορία, αλλά παράλληλα απαιτεί χρόνο και υπομονή, ενώ δεν υπακούει στους συνηθισμένους κανόνες της αγοράς. Παρόλα αυτά είναι μια επένδυση που αξίζει να γίνει γιατί ενισχύει υπαρξιακά τη χώρα, χορηγώντας της ένα ισχυρό ταυτότικο στίγμα στη παγκόσμια κοινότητα.

Το συζητούμενο σχέδιο νόμου κινείται προς θετική κατεύθυνση, προσφέροντας ευκαιρίες στο επίπεδο της εμβάθυνσης των σχέσεων Ινδίας και Ελλάδας, ενώ μπορεί να συμβάλλει θετικά  στο εμπορικό ισοζύγιο πολιτιστικών αγαθών και για τις δύο χώρες.  Ωστόσο, θα πρέπει να εξασφαλιστεί η υλοποίηση του εν λόγω Προγράμματος πολιτιστικών και εκπαιδευτικών ανταλλαγών με συγκεκριμένες δράσεις, ενώ θα πρέπει να διευκολυνθεί με κάθε τρόπο η συμμετοχή, με σημαντική μείωση της γραφειοκρατίας, καθώς και η εμπλοκή όσο το δυνατόν περισσοτέρων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών φορέων της χώρας.

Προφανώς ψηφίζουμε θετικά. 

Σας ευχαριστώ.