Στην Ολομέλεια της Βουλής τοποθετήθηκε η Βουλευτής Λακωνίας με το ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής κα Νάγια Γρηγοράκου στο πλαίσιο της συζήτησης του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού με τίτλο: Ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

Η κα Νάγια Γρηγοράκου άσκησε κριτική στην Κυβέρνηση για τον τρόπο νομοθέτησης επισημαίνοντας πως αφενός δεν ακούει τις παρατηρήσεις και τις ενστάσεις της αντιπολίτευσης αφετέρου την καλεί να υποστηρίξει τις παραλείψεις της κάθε φορά που επανανομοθετεί πάνω στο ίδιο θέμα. «Και τι δεν είχαμε ακούσει από την κ. Κεραμέως το 2020 σχετικά με την μεγάλη μεταρρύθμιση στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση! «Νέο Στρατηγικό σχέδιο». «Απλοποίηση διαδικασιών». «Οριστικό τέλος στην πολυπλοκότητα και την αλληλοεπικάλυψη δομών και υπηρεσιών». «Εκσυγχρονισμός δομών και ανανέωση Προγραμμάτων Σπουδών». Και ο κατάλογος των γοητευτικών τίτλων μπορεί να συνεχιστεί. Τί έγινε όμως από όλα αυτά; Ή τί δεν πήγε καλά και σήμερα επανανομοθετούμε; Για ποιον λόγο δεν τολμάτε μια ειλικρινή αξιολόγηση του νομοθετικού σας έργου; Γιατί επιτέλους δεν αποδέχεστε πως ουσιαστική μεταρρύθμιση χωρίς διαβούλευση και ουσιαστικό διάλογο με την κοινωνία δεν υπάρχει. Νομίζω πως έχετε μπερδέψει τις μετρήσεις γνώμης και τις δημοσκοπήσεις  με τον κοινωνικό διάλογο και τις κοινωνικές συναινέσεις που απαιτούνται για κάθε μεγάλη αλλαγή», είπε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενη στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση στην Ελλάδα υπογράμμισε πως μόλις 1 στους 3 μαθητές λυκείου στη χώρα μας επιλέγουν τα ΕΠΑΛ όταν  στην υπόλοιπη Ευρώπη συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Παράλληλα το ποσοστό εγκατάλειψης στα ΕΠΑΛ είναι σχεδόν εφταπλάσιο από το ποσοστό εγκατάλειψης στα Γενικά Λύκεια (11% έναντι 1,6%), ενώ την ίδια στιγμή, είμαστε πρώτοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο ποσοστό των νέων ηλικίας 25 - 29 αποφοίτων επαγγελματικής εκπαίδευσης, οι οποίοι και είναι χωρίς δουλειά και δεν μετέχουν σε κάποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα μπορούσε να ενισχύσει τις επαγγελματικές τους δεξιότητες.

«Εδώ και είκοσι χρόνια δεν έχουν ανανεωθεί τα προγράμματα σπουδών, δεν έχει ανανεωθεί ο εξοπλισμός και τα διδακτικά βιβλία των ΕΠΑΛ  όταν οι απαιτήσεις της αγοράς εργασίας αλλάζουν με ιλιγγιώδεις ταχύτητες!», σημείωσε. 

Σχετικά με τη δημιουργία των ΚΕΕΚ τόνισε πως τα  περίπου 60 campus δεν μπορούν να καλύψουν όλη τη χώρα, γεγονός που θα φέρει νέες εκπαιδευτικές ανισότητες, ενώ η στέγαση 600, 800 ή και 1000 μαθητών θα δημιουργήσει σοβαρά παιδαγωγικά προβλήματα, καθώς και προβλήματα επίβλεψης και εποπτείας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και παραβατικότητας που διαρκώς αυξάνονται. 

Η Βουλευτής Λακωνίας κλείνοντας την ομιλία της συνόψισε τα αρνητικά σημεία του νομοσχεδίου λέγοντας πως δυστυχώς ακολουθεί τη λανθασμένη λογική  του Ν.4763/2020, ενώ επιπλέον:

«Φέρνει αύξηση της Γραφειοκρατίας και του Συγκεντρωτισμού.Παίζει με τις λέξεις και τα ονόματα για τις εντυπώσεις και όχι για την ουσία. Δεν αναφέρει τίποτα όχι μόνο για πώς θα χρηματοδοτηθεί το νέο εγχείρημα, αλλά και για τη γενικότερη χρηματοδότηση της Δημόσιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την ενίσχυση της Εσπερινής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Και κυρίως δεν αντιμετωπίζει με ουσιαστικό τρόπο τα προβλήματα της ΕΕΚ στην χώρα». 

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Ευχαριστώ κ. Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Υπάρχει ένα μοτίβο (ένα pattern) που πλέον καταγράφεται με σαφήνεια στην πλειοψηφία των νομοθετικών πρωτοβουλιών της Κυβέρνησης. 

Τι μας λέει αυτό το μοτίβο;

Κάθε νομοσχέδιο διαφημίζεται ή επικοινωνείται ως μία τεράστια μεταρρύθμιση.

Ως  καινοτομία ή ακόμη και ως επανάσταση! 

Μέσα σ΄ αυτό το διθυραμβικό περιβάλλον που διαμορφώνεται η Κυβέρνηση συνηθίζει να μην ακούει, να αγνοεί ή ακόμη χειρότερα να εμπαίζει τις όποιες προτάσεις, παρατηρήσεις, ενστάσεις ή επιφυλάξεις της αντιπολίτευσης. 

Το αποτέλεσμα.

Λίγο καιρό μετά επανέρχεται με μια δήθεν καινούργια μεταρρύθμιση για το ίδιο θέμα. 

Τα παραδείγματα πολλά.

Το θέμα της επιστολικής ψήφου, νομοσχέδια για την πολιτική προστασία και βέβαια το συζητούμενο νομοσχέδιο που έρχεται να συμπληρώσει, να βελτιώσει ή να διορθώσει τον ν. 4763/2020 της κας Κεραμέως  για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση. 

Και βέβαια θα μου πείτε.

«Είναι κακό να γίνονται διορθωτικές παρεμβάσεις σε ό,τι δε λειτούργησε ή σε ό,τι δεν πήγε καλά;»

Προφανώς όχι.

Είναι όμως εξοργιστικό να ζητάτε, μέσα σε όλη αυτή τη νομοθετική αλαζονεία που σας χαρακτηρίζει, από την αντιπολίτευση να υποστηρίξει τα λάθη και τις παραλείψεις σας. 

Και τι δεν είχαμε ακούσει από την κ. Κεραμέως το 2020 σχετικά με την μεγάλη μεταρρύθμιση στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση!

«Νέο Στρατηγικό σχέδιο».

«Απλοποίηση διαδικασιών».

«Οριστικό τέλος στην πολυπλοκότητα και την αλληλοεπικάλυψη δομών και υπηρεσιών».

«Εκσυγχρονισμός δομών και ανανέωση Προγραμμάτων Σπουδών».

Και ο κατάλογος των γοητευτικών τίτλων μπορεί να συνεχιστεί.

Τί έγινε όμως από όλα αυτά;  

Ή Τί δεν πήγε καλά και σήμερα επανανομοθετούμε; 

Για ποιον λόγο δεν τολμάτε μια ειλικρινή αξιολόγηση του νομοθετικού σας έργου;

Γιατί επιτέλους δεν αποδέχεστε πως ουσιαστική μεταρρύθμιση χωρίς διαβούλευση και ουσιαστικό διάλογο με την κοινωνία δεν υπάρχει.

Νομίζω πως έχετε μπερδέψει τις μετρήσεις γνώμης και τις δημοσκοπήσεις  με τον κοινωνικό διάλογο και τις κοινωνικές συναινέσεις που απαιτούνται για κάθε μεγάλη αλλαγή.

Πάμε τώρα στην ουσία του συζητούμενου νομοσχεδίου.

Θα ξεκινήσω παραθέτοντας ένα ενδιαφέρον στοιχείο από την έρευνα «Τι πιστεύουν οι Έλληνες» του 2022 της Διανέοσις:  

Στην ερώτηση για το αν οι συμμετέχοντες στην έρευνα θα προτιμούσαν "ένα πτυχίο πανεπιστημίου που οδηγεί σε εργασιακή ανασφάλεια και χαμηλές αποδοχές" ή "ένα πτυχίο τεχνικής σχολής με εξασφαλισμένη εργασία και υψηλότερες αποδοχές", το 75,2% των Ελλήνων επέλεξαν το τεχνικό πτυχίο με εξασφαλισμένη εργασία και υψηλές αποδοχές!

Παρόλα αυτά στην πράξη, μόλις 1 στους 3 μαθητές λυκείου επιλέγουν τα ΕΠΑΛ!

Γιατί συμβαίνει αυτό; 

Γιατί υπάρχει αυτή η αναντιστοιχία όταν μάλιστα  στην υπόλοιπη Ευρώπη συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο; 

Είναι απλώς θέμα κουλτούρας ή μήπως οι παθογένειες της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Ελλάδα ευθύνονται γι’ αυτή την αποστροφή προς τα τεχνικά πτυχία που καταγράφεται στην πράξη;

Προφανώς, στο συλλογικό ασυνείδητο έχει αποτυπωθεί η αξία του πανεπιστημιακού πτυχίου που τα προηγούμενα χρόνια λειτούργησε για πολλά παιδιά  κυρίως από οικονομικά ασθενέστερες οικογένειες ως εισιτήριο για το «κοινωνικό ασανσέρ». 

Παράλληλα, όμως, τα στοιχεία δείχνουν πως η πλειοψηφία των μαθητών πιστεύει πως η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) είναι μια επιλογή για εκείνους που δεν «παίρνουν τα γράμματα», για εκείνους που έχουν «κακούς βαθμούς και χαμηλές επιδόσεις». 

Με άλλα λόγια μοιάζει η ΕΕΚ να είναι μια αναγκαστική επιλογή και όχι μια συνειδητή επιλογή.

Αυτή η αίσθηση που υπάρχει επιβεβαιώνεται δε και από το ποσοστό εγκατάλειψης στα ΕΠΑΛ που είναι σχεδόν εφταπλάσιο από το ποσοστό εγκατάλειψης στα Γενικά Λύκεια (11% έναντι 1,6%).

Την ίδια στιγμή, είμαστε πρώτοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο ποσοστό των νέων ηλικίας 25 - 29 αποφοίτων επαγγελματικής εκπαίδευσης, οι οποίοι και είναι χωρίς δουλειά και δεν μετέχουν σε κάποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα μπορούσε να ενισχύσει τις επαγγελματικές τους δεξιότητες.

Επομένως η αίσθηση των μαθητών για το επίπεδο της ΕΕΚ μάλλον δεν είναι λάθος και δεν κάνετε τίποτα για να την ανατρέψετε.

Εδώ και είκοσι χρόνια δεν έχουν ανανεωθεί τα προγράμματα σπουδών, δεν έχει ανανεωθεί ο εξοπλισμός και τα διδακτικά βιβλία των ΕΠΑΛ  όταν οι απαιτήσεις της αγοράς εργασίας αλλάζουν με ιλιγγιώδεις ταχύτητες! 

Σε ό,τι αφορά τα ΚΕΕΚ. 

Θα δημιουργηθούν  -λέτε-  περίπου 60 campus τα οποία προφανώς δεν μπορούν να καλύψουν όλη τη χώρα.

Γιατί μπορούν να γίνουν μόνο σε περιοχές με συγκεκριμένα πολεοδομικά χαρακτηριστικά. 

Αυτό σημαίνει εκπαιδευτικές ανισότητες.

Εκπαιδευτικό σύστημα πολλαπλών ταχυτήτων.

Προφανώς διαφωνούμε και διαφωνούμε στη φιλοσοφία της διάταξης.

Αυτές οι υπερδομές – τα campus -  θα στεγάζουν 600, 800 ή και 1000 μαθητές, δημιουργώντας σοβαρά παιδαγωγικά προβλήματα.

Οι ανάγκες επίβλεψης και εποπτείας που δημιουργούνται όταν έχεις τέτοια μεγέθη είναι τεράστιες.

Όλοι ξέρουμε πως διαμορφώνονται τα ποσοστά παραβατικότητας στις μεγάλες δομές ιδιαίτερα σε μια εποχή που το πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού, αλλά και της της παραβατικότητας των ανηλίκων έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας. 

Χαιρόμαστε που το Υπουργείο έστω και την τελευταία στιγμή κατανόησε το έλλειμμα αξιοκρατίας και διαφάνειας σχετικά με την επιλογή των Οργανωτικών Συντονιστών. Ζήτημα που η παράταξή μας ανέδειξε με τη σχετική μας τροπολογία.

Πρότυπα ΕΠΑ.Λ και ΕΠΑΛ.: 

Χωρίς καμία αξιολόγηση διαχέετε τις πρακτικές των Προτύπων ΕΠΑΛ σε όλη τη χώρα. 

Πώς προκύπτουν αυτές οι «καλές πρακτικές» χωρίς καμία αξιολόγηση, χωρίς κάποια μετρήσιμα αποτελέσματα;

Κενές φράσεις, χωρίς νόημα.

Περιτύλιγμα χωρίς ουσία και διαστρέβλωση της έννοιας της Πρότυπης Εκπαιδευτικής Μονάδας.

Τι θα γίνει με τα 357 ΕΠΑΛ που δεν θα ενσωματωθούν στα ΚΕΕΚ;

Θα είναι οι φτωχοί συγγενείς;

Πάμε στα ΙΕΚ τα οποία μετονομάζονται σε ΣΑΕΚ για «συμβολικούς λόγους»! 

Τι νόημα έχει αυτή η αλλαγή; Τι θέλετε να πετύχετε; 

Μήπως να δημιουργήσετε επιπλέον δημοσιονομικό και γραφειοκρατικό κόστος;

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Δυστυχώς το συζητούμενο νομοσχέδιο ακολουθεί τη λανθασμένη λογική  του Ν.4763/2020. 

Φέρνει αύξηση της Γραφειοκρατίας  και του Συγκεντρωτισμού. 

Παίζει με τις λέξεις και τα ονόματα για τις εντυπώσεις και όχι για την ουσία.

Δεν αναφέρει τίποτα όχι μόνο για πώς θα χρηματοδοτηθεί το νέο εγχείρημα, αλλά και για τη γενικότερη χρηματοδότηση της Δημόσιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.

Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την ενίσχυση της Εσπερινής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. 

Και κυρίως δεν αντιμετωπίζει με ουσιαστικό τρόπο τα προβλήματα της ΕΕΚ στην χώρα. 

Η λύση του προβλήματος αναβάλλεται για μία ακόμη φορά. Εις βάρος των νέων, εις βάρος της κοινωνίας. 

Σας ευχαριστώ!