Ακολουθούν τα κυριότερα αποσπάσματα από την ομιλία του βουλευτή Λακωνίας Νεοκλή Κρητικού, κατά την εναρκτήρια ημέρα συζήτησης του σ/ν «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών»

«Θέλω να ξεκινήσω από την τομή που επιχειρεί να εισαγάγει με το παρόν νομοσχέδιο η Κυβέρνηση: την καθιέρωση -για πρώτη φορά στην Ιστορία της διεξαγωγής των εκλογικών διαδικασιών στην Ελλάδα- της επιστολικής ψήφου. 

Αυτή η δυνατότητα καθολικής άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, είναι ένας τρόπος ψηφοφορίας, που θα ισχύει για τις ευρωεκλογές και για τα εθνικά δημοψηφίσματα και θα αφορά κάθε Έλληνα πολίτη εντός ή εκτός της επικράτειας.

Ειδικότερα, οι εκλογείς εντός επικράτειας δύνανται να επιλέξουν αν θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με επιστολική ψήφο, αντί για προσέλευση στα εκλογικά τους τμήματα, ενώ οι εκλογείς που βρίσκονται εκτός επικράτειας θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα αποκλειστικά με επιστολική ψήφο.

Καλούμαστε να ψηφίσουμε ένα νομοθέτημα ενίσχυσης της δημοκρατίας, μία μεταρρύθμιση πολύ σημαντική, γιατί αφορά στο θεμελιώδες δικαίωμα του εκλέγειν των Ελλήνων πολιτών. Συνιστά μεταρρύθμιση, γιατί αίρει οποιοδήποτε εμπόδιο -πρακτικό η νομικό- μπορεί να τεθεί στην άσκηση αυτού του δικαιώματος.

Η Διαρκής Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης επεξεργάσθηκε το σχέδιο νόμου λαμβάνοντας υπόψη και όλες τις επισημάνσεις των φορέων, διαμορφώνοντας ένα κείμενο, το οποίο δίνει πολύ μεγάλη προσοχή στις Συνταγματικές επιταγές για την ψήφο: τις επιταγές της αμεσότητας, της καθολικότητας, της μυστικότητας. 

Η επιστολική ψηφοφορία εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια στο εξωτερικό, ενώ ήδη εφαρμόζεται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, με ή χωρίς περιορισμούς. Επιπλέον, η καθιέρωσή της έχει προταθεί και από το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε ψήφισμά του την 3η Μαΐου 2022. 

Είναι, δε, σημαντική η ύπαρξη των κατάλληλων δικλείδων ασφαλείας, βάσει των οποίων σχεδιάσθηκε η μεθοδολογία της επιστολικής ψήφου. Το κεντρικό ζητούμενο στις εκλογικές αναμετρήσεις ποιό είναι; η παροχή στον εκλογέα, αξιόπιστων και ασφαλών εναλλακτικών τρόπων άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, χωρίς να τίθενται σε αμφισβήτηση η μυστικότητα της διαδικασίας, η ταυτόχρονη διεξαγωγή της και οι λοιπές εγγυήσεις που διέπουν την ψήφο.

Η καθιέρωσή της ενέχει ιστορική και εθνική διάσταση: Αφενός, πρόκειται για ένα ουσιαστικό άνοιγμα προς τον απανταχού ελληνισμό με την κατάργηση όλων των πρακτικών εμποδίων στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των Ελλήνων πολιτών από το εξωτερικό, σε συνέχεια της άρσης όλων των νομικών περιορισμών που προβλέφθηκαν, τον περασμένο Ιούλιο, με τον ν. 5044/2023. 

Αφετέρου, είναι ένας τρόπος άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, που διευκολύνει και εκείνους που μολονότι παραμένουν στα εδαφικά όρια της επικράτειας αδυνατούν ή δυσκολεύονται ν’ ασκήσουν αυτοπρόσωπα το δικαίωμά τους, όπως οι εποχικά εργαζόμενοι, οι εργαζόμενοι την ημέρα των εκλογών, οι ηλικιωμένοι, οι φοιτητές, τα άτομα με αναπηρία. 

Οι πρόσθετοι άξονες του παρόντος σχεδίου νόμου, είναι ο εκσυγχρονισμός του τρόπου εκλογής των Ευρωβουλευτών και η εναρμόνισή του με το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει για τις εθνικές εκλογές, η εισαγωγή μιας καινοτόμας διαδικασίας εκκαθάρισης των εκλογικών καταλόγων και η λήψη μέτρων προς διευκόλυνση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος με φυσική παρουσία των ατόμων με αναπηρία και της πρόσβασής τους στον προεκλογικό διάλογο.

Καταληκτικά, θέλω να επανέλθω στο σημείο από όπου ξεκίνησα: στην ενσωμάτωση της επιστολικής ψήφου: ένα μέτρο εμβάθυνσης της Δημοκρατίας, το οποίο μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό κίνητρο για αύξηση της συμμετοχής, ιδίως όσον αφορά ειδικές κατηγορίες ψηφοφόρων. Με τον τρόπο αυτόν, θα επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε και τί πραγματικά είναι αυτό που οδηγεί τους ανθρώπους στην αποχή από την εκλογική διαδικασία.